امکان محاکمه سران رژیم ایران با توجه به تلاشهای فعالان حقوق بشر مورد توجه تحلیلگر گاردین، قرار گرفته است. فعالان حقوق بشر از کاترین اشتون، مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا خواسته‌اند که در مذاکرات آینده با ایران نقض حقوق بشر در این کشور را نیز مطرح کند.
معصومه طرفه، تحلیلگر گاردین به تلاش شادی صدر برای محاکمه مقامات ایران در دادگاه‌های بین‌المللی اشاره کرده و نوشته دستیابی به این امر غیرممکن نیست.
فعالان حقوق بشر در ایران از کاترین اشتون، مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا، خواسته‌اند که در مذاکره با نمایندگان ایران موضوع حقوق بشر در این کشور را نیز مطرح کند و هم‌زمان «مکانیسم بین‌المللی برای محاکمه دولتمردان ایران در یک دادگاه بین‌المللی» را مطرح کرده‌اند.
پرونده نسرین ستوده، وکیل حقوق بشر، که از ششم مهر در زندان اوین در اعتصاب غذا بوده، برای فعالان ایرانی حقوق بشر «اولویت بسیار زیادی» دارد.
براساس این گزارش، کمپین بین‌المللی حقوق بشر در ایران از سازمان ملل خواسته است که در پرونده نسرین ستوده دخالت کند.
این نهاد حقوق بشری گفته است که تلاش دولتمردان ایران برای خاموش کردن صدای وکلا «بی‌رحمانه» بوده است به‌گونه‌ای که دادگاه انقلاب تهران هفته گذشته محمد سیف‌زاده را به ۹ سال زندان و ۱۰ سال محرومیت از وکالت محکوم کرد.
درخواست از کاترین اشتون برای اظهارنظر درمورد حقوق بشر در ایران پس از آن مطرح شده است که خانم اشتون از نبود مراحل قضایی در ایران انتقاد کرد و احتمال اعدام سکینه آشتیانی، زندانی متهم به زنا در ایران را محکوم کرد.
براساس نوشته گاردین شادی صدر، وکیل حقوق بشر، که خود قربانی آزار در ایران بوده از دخالت خانم اشتون در حقوق بشر ایران استقبال کرده و از او خواسته است که در مذاکرات آتی با ایران موضوع حقوق بشر را مطرح کند.
به نوشته گاردین خانم صدر، وکیل حقوق زنان، که سال گذشته از ترس جان خود مجبور به فرار از ایران شد، گروهی با نام «عدالت برای ایران» راه‌اندازی کرده و با کارشناسان حقوقی اتحادیه اروپا و سازمان ملل مشورت می‌کند تا یک مکانیسم بین‌المللی برای محاکمه کردن مقام‌های ایران در دادگاه‌های بین‌المللی پیدا کند.
نویسنده گاردین در پایان این گزارش نوشته: «مکانیسم خانم صدر برای یافتن راه‌حل بین‌المللی و محاکمه کردن مقام‌های ایران در یک دادگاه بین‌المللی ممکن است دور از دسترس باشد اما غیرممکن نیست.»
به گفته نویسنده «اگر وکلای برجسته حقوق بشر در سطح بین‌الملل مانند مری رابینسون، کمیسر عالی پیشین سازمان ملل متحد برای پناهندگان، و لوئیز آربور، کمیسر عالی پیشین حقوق بشر سازمان ملل و دادستان کل دادگاه‌های نسل‌کشی رواندا و نقض حقوق بشر در یوگسلاوی سابق، از مکانیسم خانم صدر حمایت کنند، امکان محاکمه مقام‌های ایران در یک دادگاه بین‌المللی وجود دارد.»
براساس این گزارش در ماه‌های گذشته دست‌کم پنج وکیل حقوق بشر در ایران بازداشت شده‌اند؛ پنج وکیل دیگر ازجمله محمد مصطفایی، وکیل خانم آشتیانی، مجبور به ترک وطن شده‌اند و ۱۰ وکیل دیگر با سپردن وثیقه‌های سنگین آزاد شده‌اند
