۱۳۹۱ اردیبهشت ۶, چهارشنبه

بررسی نتایج سفر نخست وزیر عراق به ایران


العربیه: سفر اخیر نوری مالکی نخست وزیر عراق به ایران در شرایط حساس منطقه ای و داخلی صورت گرفته است. از سویی بحران سوریه بر گرده رژیم ایران و عراق، دو کشوری که تمایل به تغییر رژیم این کشور ندارند، سنگینی می کند و از سوی دیگر، روابط این دو کشور با متحد سابقشان ترکیه، تیره شده است. در راستای مسائل داخلی اختلاف های درونی پایگاه مالکی در قدرت را متزلزل کرده است و در ایران، تحریم های بین المللی، فشارها را بر این کشور دوچندان کرده و قرار است دور آینده مذاکرات اتمی تهران با غرب، در بغداد برگزار شود.


غیاب وزیر امور خارجه عراق

نکته جالب توجه این است که در این سفر مالکی، هوشیار زیباری وزیر امور خارجه عراق را با خود به همراه نبرده بود. با توجه به نزدیک بودن زمان برگزاری مذاکرات اتمی میان تهران و غرب در بغداد، غیاب وزیر امور خارجه عراق در این سفر سوال برانگیز شده است. 

اگر چه نزدیکان مالکی ویژگی "اقتصادی" سفر را دلیل غیاب زیباری اعلام می کنند، اما برخی از سیاستمداران عراقی اختلاق های اخیر مالکی با ائتلاف کردستان که هوشیار زیباری به آن منتسب است را دلیل این ماجرا می دانند. شماری از نمایندگان ائتلاف "العراقیه" می گویند که نوع پوشش خبری سفر مالکی به تهران "محرمانه" بودن آن را نشان می دهد و به نظر می رسد که نخست وزیر عراق نمی خواسته تمام سیاستمداران عراقی در جریان گفت و گوهایش با مقام های ایرانی قرار گیرند؛ به ویژه این که اختلاف های داخل عراق جای پای مالکی در قدرت را سست کرده است.


درخواست مالکی از تهران 

روزنامه کویتی "السیاسه" به نقل از منابع خود گزارش داده که مالکی از ایران خواسته است برای حل و فصل اختلاف ها میان او و مقتدی صدر روحانی شیعه عراقی رهبر جریان صدر، دخالت کند. مقتدی صدر در ماه های اخیر به صف منتقدان مالکی در ائتلاف های العراقیه و کردستان پیوسته که نخست وزیر عراق را متهم به دیکتاتوری می کنند. 

سفر مالکی به تهران در فضایی صورت گرفته است که خبرهایی از وجود توافق میان کردها، سنی ها و برخی از شیعیان بر سر سلب اعتبار از مالکی در پارلمان و رساندن یکی از چهره های جریان صدر به نخست وزیری صورت گرفته است. نام "قصی السهیل" از چهره های جریان صدر که روابط خوبی با سنی ها و کردها دارد، برای پست نخست وزیری عراق مطرح شده است. 

از این رو نوری مالکی خواستار آن شده که مقام های ایرانی برای حل و فصل اختلاف با مقتدی صدر که در شهر قم اقامت دارد، مداخله کنند. دیدار کنندگان با مالکی هم به او قول داده اند که برای ادامه حضورش در راس دولت عراق، از او پشتیبانی خواهند کرد. 

حمد المعلا سخنگوی رسمی "مجلس اعلای عراق" به رهبری عمار حکیم که در مذاکرات مالکی با مقام های ایرانی حضور داشت هم از بحرانی بودن روابط دولت با فراکسیون های بزرگ پارلمان عراق سخن گفته است. او البته گفت که مجلس اعلا، خواهان برگزاری نشست "گفت و گوی ملی" و حل اختلاف ها در آن است "اما در صورت شکست چنین نشستی، راه های دیگر در پیش گرفته خواهد شد."

"السیاسه" همچنین به نقل از منابع شیعه عراقی نوشته است که مالکی پس از قانع کردن مقام های ایرانی به وجود طرحی منطقه ای برای سرنگونی نظام حاکم بر ایران، توانست پشتیبانی آیت الله علی خامنه ای رهبر این کشور را به خود جلب کند.

از همین رو تهران از مالکی دعوت کرد و به او قول داد که از هیچ گونه فشار و تهدیدی بر همپیمانان خود برای نپیوستن به جبهه منتقدان مالکی، فروگذار نخواهد کرد. 


دیدار با هاشمی شاهرودی

از دیگر نکات مورد توجه سفر مالکی به تهران، دیدار با هاشمی شاهرودی رئیس سابق قوه قضائیه ایران است. این دیدار از آن جا اهمیت پیدا کرده است که برخی از خبرها از تلاش ایران برای به مرجعیت رساندن هاشمی شاهرودی و منتقل کردن او به عراق سخن گفته اند. 

هاشمی شاهرودی تحصیلات حوزوی خود را در نجف به پایان رسانده و نخستین رئیس مجلس اعلای اسلامی عراق است. او از نزدیکان آیت الله خامنه ای است و هم اینک عضو مجلس خبرگان رهبری است. 

با توجه به این که مراجعیت شیعه در عراق نظر و سیاستی مستقل از مقام های ایرانی دارد و هم اکنون آیت الله علی سیستانی که بزرگترین مرجع در نجف به شمار می آید، در برخی برهه ها مواضعی برخلاف نظر تهران اعلام می کند، وجود مرجعی نزدیک به آیت الله خامنه ای می تواند به سود نفوذ رژیم ایران در عراق باشد.