گزارش سالانه عفو بین‌الملل در مورد اعدام
اکبر فلاح‌زاده
اکبر فلاح‌زاده ـ سایت اینترنتی مجله آلمانی "اشترن" بر اساس آخرین گزارش سازمان عفو بین‌الملل در مورد اعدام، یک نقشه جغرافیایی منتشر کرده است.
در این نقشه کشورهایی که هنوز در آنها مجازات اعدام اجرا می‌شود (با رنگ زرد)، از کشورهایی که اعدام در آنها منسوخ شده است (با رنگ آبی) متمایز شده‌اند. از ۱۹۳ کشوری که عضو سازمان ملل هستند فقط در۲۰ کشور مجازات اعدام اجرا می‌شود.
به نوشته "اشترن"، کشور کوچک "سن مارینو" از نخستین کشورهایی بود که در سال ۱۸۶۵ مجازات اعدام را ممنوع کرد. "لتونی" نیز آخرین کشوری است که همین امسال به این اقدام انسانی مبادرت کرده است. آخرین مورد اعدام در لتونی به ۱۶ سال پیش بر می‌گردد، اما حالا لتونی نودوهفتمین کشور دنیاست که مجازات اعدام را لغو می‌کند. با این حال مجازات اعدام روی هم رفته هنوز در ۹۵ کشور صورت می‌گیرد.
در اروپا کشور بلاروس (Weißrussland) هنوز از اعدام دست نکشیده است. بر اساس آمار سازمان عفو بین‌الملل از زمان فرو ریختن اتحاد شوروی تاکنون بالغ بر چهارصد نفر در این کشور که زیر سلطه "الکساندر لوکاشنکو" قرار دارد، اعدام شده‌اند. سال گذشته از شمار کشورهایی که اعدام در آنها اجرا می‌شود کاسته شد، در عوض بر شمار کل اعدام‌ها و همچنین سرعت اجرای آنها افزوده شد.
چین تا به امروز بیشترین شمار اعدام‌ها را داشته است. در چین چندهزار نفر اعدام شده‌اند و به گفته فعالان حقوق بشر شمار اعدام‌ها در این کشور بسیار بیش از رقم رسمی است. براساس گزارش سازمان عفو بین‌الملل، چینی‌ها آمار اعدام را جزو "اسرار دولتی" طبقه‌بندی و آن را فاش نمی‌کنند.
بنا بر آمار رسمی سال گذشته میلادی در جمع ۱۴۹ نفر بیش از سال قبل اعدام شدند. در سال ۲۰۱۱ دست کم ۱۸، ۷۵۰ نفر در زندان‌ها منتظر اجرای حکم اعدام بودند.
بدون در نظر گرفتن چین، در سال ۲۰۱۱ دست کم ۶۷۶ نفر (سال ۲۰۱۰: ۵۲۷ نفر) در بیست کشور (سال ۲۰۱۰: ۲۳ کشور) اعدام شدند. روی هم رفته تقریبا دوهزار نفر در ۶۳ کشور (سال ۲۰۱۰: ۶۷ کشور) محکوم به اعدام شدند.
به گفته الیور هندریش (Oliver Hendrich) کارشناس مسئله اعدام در سازمان عفو بین‌الملل، ده درصد کشورهای جهان مجازات اعدام را اجرا می‌کنند. هرچند از تعداد کشورهای مجری اعدام کاسته شده، اما شمار اعدام‌ها به‌خصوص در خاورمیانه پنحاه درصد افزایش پیدا کرده است. در این مورد ایران، عراق و عربستان سعودی نقش عمده داشته‌اند.
در ایران دست کم ۳۶۰ نفر (سال ۲۰۱۰، ۲۵۲ نفر)، در عربستان ۸۲، در عراق ۶۸ و در یمن ۴۱ نفر اعدام شده‌اند.
این ارقام همه ارقام حداقل است، چون کشورهای مزبور از ارائه آمار دقیق خودداری می‌کنند.
قاره آسیا همه نقاطش مرگ‌آور نیست. در ژاپن و سنگاپور سال گذشته میلادی هیچکس اعدام نشد. این خبر مایه مسرت فعالان حقوق بشر شده، چون این نخستین‌بار در بیست سال گذشته بوده که کسی در ژاپن اعدام نشده است.
بنا بر آمار رسمی سال گذشته میلادی در جمع ۱۴۹ نفر بیش از سال قبل اعدام شدند. در سال ۲۰۱۱ دست کم ۱۸، ۷۵۰ نفر در زندان‌ها منتظر اجرای حکم اعدام بودند.
بر اساس گزارش سازمان عفو بین‌الملل این سازمان نسبت به مراحل قبل از اعدام، از جمله روش‌های شکنجه و اعتراف‌گیری در پاره‌ای از کشورها نیز اظهار نگرانی کرده است.
گزارش عفو بین‌الملل با تصریح اینکه پرونده دو سوم اعدام‌شدگان در ايران در سال ۲۰۱۱ در پیوند با قاچاق مواد مخدر بوده، از اعدام در ملاء عام اظهار نگرانی کرده است. ايران از نظر شمار اعدام‌ها بعد از چین در رده دوم جهانی قرار دارد. سازمان عفو بين‌الملل همچنین تاکید می‌کند که اخبار موثقی در اختيار دارد که نشان می‌دهد علاوه بر رقم اعلام شده رسمی، ۲۴۷ نفر هم به‌طور پنهانی در ايران اعدام شده‌اند.
در همین زمینه اداره گمرک آلمان به تازگی از صادرات دو و نیم کیلو "تیوپنتال" (Thiopental) به ایران جلوگیری کرد. این محموله که قرار بود تحت عنوان دارو راهی ایران شود، از جمله می‌تواند در بازجویی و اعتراف‌گیری مورد استفاده قرار گیرد. این دارو مشمول بخشنامه "مقابله با شکنجه" در آلمان می‌شود و فروش آن به کشورهای خارجی به مجوز ویژه نیاز دارد.
به گفته گرد پرینتس (Gerd Plinz) سخنگوی اداره گمرک شهر کلن در گفت‌وگو با روزنامه فرانکفورتر روند شاو، داروها قرار بود روز ۱۹ مارس راهی ایران شود، اما چون این ماده دارویی در فهرست سیاه اتحادیه اروپا قرار دارد، برای صدور آن باید حتماً مجوزنامه گرفت و چنین مجوزی برای کشورهایی که نقض کننده شدید حقوق بشر هستند صادر نمی‌شود.
آمریکا نیز به این ماده دارویی علاقه دارد. چون از آن برای آماده کردن محکومان به اعدام برای تزریق ماده مرگ‌آور استفاده می‌کند.
با این حال به گفته هندریش در آمریکا نیز مخالفت با اجرای اعدام بی‌نتیجه نبوده و ایالت ایلینوی (Illinois) شانزدهمین ایالت آمریکاست که مجازات اعدام را از سال گذشته ممنوع کرده است. بر اساس گزارش‌ها در آفریقا، نیجریه نیز به طور رسمی اجرای مجازات اعدام متوقف شده است.
گزارش عفو بین‌الملل با تصریح اینکه پرونده دو سوم اعدام‌شدگان در ايران در سال ۲۰۱۱ در پیوند با قاچاق مواد مخدر بوده، از اعدام در ملاء عام اظهار نگرانی کرده است. ايران از نظر شمار اعدام‌ها بعد از چین در رده دوم جهانی قرار دارد. سازمان عفو بين‌الملل همچنین تاکید می‌کند که اخبار موثقی در اختيار دارد که نشان می‌دهد علاوه بر رقم اعلام شده رسمی، ۲۴۷ نفر هم به‌طور پنهانی در ايران اعدام شده‌اند.
در سال گذشته میلادی دست کم سه متهم که در زمان ارتکاب جرم در سنین زير ۱۸ سال بوده‌اند، در تهران اعدام شده‌اند و چهار نوجوان نيز در نقاط ديگر ايران اعدام شده‌اند.
