محسن کاکارش - طی روزهای اخیر در شبکههای اجتماعی از جمله در فیسبوک، اعتراضهای گستردهای نسبت به حکم منصوره بهکیش، فعال حقوق بشر و یکی از حامیان مادران عزادار در ایران شده است.
این فعال حقوق بشر که شش تن از اعضای خود را در دهه شصت از دست داده، به اتهام "اجتماع و تبانی علیه امنیت ملی از طریق تشکیل گروه مادران عزادار" و "تبلیغ علیه نظام" به چهار سال و نیم حبس تعزیری محکوم شده است.
این محکومیت با واکنش گسترده فعالان حقوق بشر روبهرو و اخیراً کمپینی در اعتراض به حکم وی از سوی "جمعی از فعالان و کوشندگان در راه آزادی و حقوق انسانها" تشکیل شده است. همچنین برنامه نظارت بر حمایت از مدافعان حقوق بشر که برنامه مشترک "فدراسیون بینالمللی جامعههای حقوق بشر" و "سازمان جهانی مبارزه با شکنجه" است، در بیانیهای مطبوعاتی اعلام کرده: "حکم زندان منصوره بهکیش برای ترساندن مدافعان حقوق بشر صادر شده است."
در اطلاعیه "کمپین اعتراض به حکم منصوره بهکیش" نیز از تمامی فعالان حقوق بشر و فعالان مدنی و اجتماعی خواسته شده است تا "ویدئو کلیپهای کوتاه، یاداشتها، پوسترها و هر اقدام دیگری در این زمینه را به آدرسهای کمپین در فیسبوک، جیمیل و وردپرس برسانند"، تا ضمن انتشار آن دامنه تاثیر این فعالیت جمعی گستردهتر شود.
جرالد استابِرک، دبیر کل سازمان جهانی مبارزه با شکنجه: زندانیان عقیدتی و دیگر زندانیان سیاسی پیوسته قربانی شکنجه و بدرفتاریهای دیگر و نیز مجازات اعدام هستند. تمام این اقدامات با هدف ترساندن تمامی جامعه و وادار کردن آن به سکوت مرگبار انجام میشود.
فشار بر منصوره بهکیش در حالی است که پیشتر نیز چندین تن از حامیان مادران عزادار به زندان محکوم شده بودند. در پی انتخابات بحثبرانگیز ریاست جمهوری در سال ۱۳۸۸، از جمله شهروندانی که مورد فشار واقع شدند، حامیان مادران عزادار (مادران پارک لاله) بودند. در طول تقریبا سه سال اخیر این شهروندان از بازداشت و تهدید مداوم نیروهای دولتی در امان نماندند و هم اکنون تعدادی از آنان به حبس محکوم شدند.
برنامه "نظارت بر حمایت از مدافعان حقوق بشر" در بیانیه خود نوشته است: "خانم ژیلا کرمزاده مکوندی، خانم لیلا سیفاللهی و آقای نادر احسنی در آبان ۱۳۹۰ به اتهام (اجتماع و تبانی قصد ارتكاب جرایم علیه امنیت كشور و فعالیت تبلیغی علیه نظام) به دو سال زندان محکوم شدند. حکم دادگاه آنها را به شرکت در (تشكیل غیر قانونی در جهت اقدام علیه امنیت كشور تحت عنوان مادران عزادار) متهم کرد و گفت آنها (خود را مدافعان حقوق بشر در ایران) میدانند. خانم ژیلا کرمزاده مکوندی در تاریخ ششم دی ۱۳۹۰ دستگیر و برای گذراندن حکم به زندان اوین منتقل شد و تا این تاریخ هنوز در این زندان به سر میبرد."
مادران عزادار، پس از رویدادهای سال ۱۳۸۸، روزهای شنبه در پارک لاله تهران ضمن گردهمایی سکوت، خواستار آزادی تمام زندانیان سیاسی میشدند. آنها طی فعالیتهای خود همواره خواهان تایید اعدامهای گسترده پنهانی در زندانها و اعلام محل دفن کشتهشدگان بودهاند. مادران عزادار به زنانی گفته میشود که یک یا چندنفر از اعضای خانوده خود را به دلیل "خشونتهای سیاسی دهه شصت" از دست دادهاند. براساس گزارشهای منتشر شده، هزاران شهروند و فعال سیاسی در این دهه اعدام یا ناپدید شدند.
قربانیان بازداشتهای خودسرانه
برنامه "نظارت بر حمایت از مدافعان حقوق بشر" در بیانیه خود آورده است: "برنامه نظارت از دولتمردان ایران به تاکید میخواهد فوری و بدون قید و شرط به آزار و اذیت قضایی علیه خانم منصوره بهکیش پایان دهند و تمام مدافعان حقوق بشر را که در بازداشت خودسرانه به سر میبرند آزاد نمایند، و به طور کلی اعلامیه سازمان ملل درباره مدافعان حقوق بشر، اعلامیه جهانی حقوق بشر و عهدنامههای بینالمللی حقوق بشر را که ایران تصویب کرده رعایت کنند."
منصوره بهکیش: اینهمه بلا سر ما آوردید و عزیزانمان را کشتید. حتی دوتا از بردارانم را خود شما کشتید. چه مبارزاتی که علیه رژیم شاه نکردند و روی دست مردم آزاد شدند و بعد از انقلاب خود شما برای آنها حکم صادر کردید بعد از گذراندن چندسالی از حکمشان در سال ۶۷ آنها را کشتید… یکی از بازجویان گفت حالا ما آن زمان یکسری اشتباهات کردیم شما چرا ول نمی کنید؟
منصوره بهکیش در گفتوگو با تارنمای جرس در پیوند با نحوه بازداشت و بازجوییاش گفته است: " یکبار آذر ۸۸ در پارک لاله بازداشت شدم که سی نفر بودیم و بار دیگر دی ماه همان سال دوباره بازداشت شدم. بار دیگر در سال ۹۰ در خیابان بازداشت شدم. در یکی از این بازداشت ها به محل کارم مراجعه کردند و با برخوردی بسیار نامناسب دستبند به دستم زدند مثل اینکه دزد گرفتهاند که بعد از آن کارم را هم از دست دادم. در جلسات طولانی بازجویی شدم. بیشتر بازجویی بر سر نوشتههای من بود. من هم که جز احقاق حقوق بشر چیزی نمینوشتم. در بازجوییها من بیشتر حرف میزدم و بازخواست میکردم که اینهمه بلا سر ما آوردید و عزیزانمان را کشتید. حتی دوتا از بردارانم را خود شما کشتید. چه مبارزاتی که علیه رژیم شاه نکردند و روی دست مردم آزاد شدند و بعد از انقلاب خود شما برای آنها حکم صادر کردید بعد از گذراندن چندسالی از حکمشان در سال ۶۷ آنها را کشتید… یکی از بازجویان گفت حالا ما آن زمان یکسری اشتباهات کردیم شما چرا ول نمی کنید؟"
از سوی دیگر "کمپین اعتراض به حکم منصوره بهکیش" که روز ۱۸ فروردین (روز تولد منصوره بهکیش) آغاز به کار کرده در اطلاعیهای آورده است: "حکومت هر روز یکی از ما را نشان میکند و به بهانههای واهی به بند میکشد و قوانین خودنوشته خویش را نیز نقض می کند. از سوی دیگر تلاش می کند با میثاقهای جهانی پیوند داشته باشد ولی پایدار ماندنش به میثاقهای جهانی چیزی فراتر از یک شوخی خندهدار نیست. با برپایی محکمههای نمایشی بدون ذرهای از انصاف و عدالت، همراهانمان را به حبسهای طویلالمدت محکوم میکند و جامعه نیز انگار به این وضعیت عادت کرده است؛ همه انگار عادت کردهایم و تنها درد را در خود نهادینه میکنیم و واکنشِمان آهی است که از نهادمان بر میآید."
احکام ناعادلانه برای ترساندن فعالان حقوق بشر
برنامه "نظارت بر حمایت از مدافعان حقوق بشر" بر این باور است، حکم منصوره بهکیش "تنها به قصد ترساندن و بازداشتن او از ادامه فعالیت های حقوق بشری صادر شده است. به علاوه، هدف از این حکم ترساندن تمام مدافعان حقوق بشر در ایران است".
سوهیر بالحسن، رئیس فدراسیون بینالمللی "جامعههای حقوق بشر" گفته است: "دولتمردان تمام کسانی را که به خاطر حقوق بشر فعالیت میکنند مجرم تلقی می کنند و میکوشند هر گونه فعالیت حقوق بشری در کشور را سرکوب نمایند. جامعه بینالمللی باید این وضعیت نگران کننده را به شدت محکوم نماید."
جرالد استابِرک، دبیر کل سازمان جهانی مبارزه با شکنجه، گفته است: "دولتمردان با صدور حکمهای سنگین زندان، تبعید و محرومیت از اشتغال به حرفه حداکثر تلاش خود را برای به حاشیه راندن مدافعان حقوق بشر به عمل میآورند. زندانیان عقیدتی و دیگر زندانیان سیاسی پیوسته قربانی شکنجه و بدرفتاریهای دیگر و نیز مجازات اعدام هستند. تمام این اقدامات با هدف ترساندن تمامی جامعه و وادار کردن آن به سکوت مرگبار انجام میشود."
در همان حال سوهیر بالحسن، رئیس فدراسیون بینالمللی "جامعههای حقوق بشر" نیز به سرکوب فعالان حقوق بشر اشاره کرده و گفته است: "دولتمردان تمام کسانی را که به خاطر حقوق بشر فعالیت میکنند مجرم تلقی می کنند و میکوشند هر گونه فعالیت حقوق بشری در کشور را سرکوب نمایند. جامعه بینالمللی باید این وضعیت نگران کننده را به شدت محکوم نماید."
در بیانیه اعلام موجودیت "کمپین اعتراض به حکم منصوره بهکیش" نیز فعالان حقوق بشر گفتهاند، اعتراض به حکم منصوره بهکیش را پیش میگیرند و برای "افشاگری و آگاهی سازی و در نهایت برای لغو این حکم ناعادلانه" تلاش میکنند".
آنان در ادامه اطلاعیه خود نوشتهاند: "در آخرین نمونه، ابوالقاسم صلواتی قاضی شعبه ۱۵ دادگاه انقلاب اسلامی، منصوره بهکیش را به چهارسال و نیم حبس تعزیری محکوم کرده است. منصوره بهکیش از خانوادههای جانباختگان و حامی ماداران داغدار است، از خانوادهای که شش تن از فرزندانش را همین حکومت اعدام کرده و جفای بسیاری بر آنها رفته است."