۱۳۹۲ فروردین ۲۱, چهارشنبه

زمین ‌لرزه بوشهر و یک نگرانی مهم


وبلاگ یک ایرانی

روز سه شنبه زمین‌لرزه‌ای با شدت ۶/۳ ریشتر شهر بوشهر و اطراف آن را لرزاند. در نگاه نخست به نظر می‌رسد که شدت این زمین‌لرزه آن‌قدر نبوده که فاجعه‌ای مانند زمین‌لرزه بم و یا آذربایجان شرقی را به بار آورد ولی این نگرانی زمانی بیش‌تر می‌شود که بدانیم مرکز این زمین‌لرزه در ۸۹ کیلومتری جنوب غربی بوشهر و در نزدیکی‌های نیروگاه اتمی این شهر بوده است.

بسیاری بیم دارند که سرنوشت نیروگاه اتمی بوشهر، مشابه با سرنوشت نیروگاه چرنوبیل باشد. مهم‌تر از این‌که ایران تنها کشور دارنده نیروگاه اتمی است که کنوانسیون امنیت اتمی ۱۹۹۴ را امضا نکرده است.

مسئولان ایران همیشه از سطح بالای ایمنی این نیروگاه خبر داده‌اند ولی چندین عامل باعث نگرانی‌هایی در زمینه می‌شود. تاسیسات این نیروگاه در سال ۱۳۵۵ یعنی نزدیک به ۳۷ سال پیش ساخته شده است که از لحاظ زمانی چندان قدیمی نیست ولی جالب توجه این است که تا سال‌ها و پیش از ورود روس‌ها به این ماجرا، نیروگاه چندان مورد اهمیت قرار نمی‌گرفته و بازسازی‌ها و تعمیرات تخصصی عمده‌ای در آن صورت نمی‌گرفت. این‌که نیروگاهی که بر اساس دانش زمان خود و توسط کشوری دیگر ساخته شده و سال‌ها بعد توسط کشور دیگری تجهیز شود، می‌تواند نگران کننده باشد. جالب‌تر این‌که بر اساس گفته‌های غلام‌رضا آقازاده، ۲۴ درصد قطعات و تجهیزات مورد استفاده در نیروگاه بوشهر ساخت آلمان، ۳۶ درصد ساخت ایران و ۴۰ درصد ساخت روسیه می‌باشند.

یکی دیگر از نگرانی‌ها به مشکلات فنی برمی‌گردد که به همین علت در سال پیش مدتی فعالیت این نیروگاه به حالت تعلیق درآمده که در همان زمان امیر کویت، از ایران خواسته بود تا با هم‌کاری بیش‌تر با آژانس اتمی از خطرات احتمالی بکاهد. در سال ۲۰۱۰ و پس از ۶ ماه از شروع فعالیت این نیروگاه، به علت مشکل در سیستم‌های سردکننده فعالیت در آن نیروگاه متوقف شد.

یکی دیگر از مشکلات عمده، آماده نبودن ایران برای برخورد با حوادث ناخواسته اتمی است. حوادث اتمی در سال‌های پیش در کشورهای بسیار پیش‌رفته مانند ژاپن، امریکا و حتی اکراین (شوروی سابق) آسیب‌های فراوانی را ایجاد کرده بود. در ژاپن و بر اثر زمین‌لرزه‌ای ۹ ریشتری، نیروگاه هسته‌ای فوکوشیما آسیب دیده و تا شعاع ۲۰ کیلومتری شهرها و روستاها خالی از سکنه شده و فروش و خوردن روییدنی‌های منطقه نیز ممنوع شد. در امریکا نیز در سال ۱۹۷۹ پس از حادثه تری مایل آیلند، ۱۴۰۰۰۰ نفر از مردم منطقه خانه‌های خود را ترک کردند. در حادثه چرنوبیل نیز نزدیک به ۵ میلیون نفر آسیب دیده و بسیاری کشته شده و بسیاری به بیماری سرطان دچار شدند.

در نهایت، هر مشکلی که برای این نیروگاه پیش آید، باعث انتشار مواد رادیواکتیو در کم‌ترین فاصله زمانی در خلیج فارس و کشورهای نزدیک به آن خواهد شد. علاوه بر تاثیرات مستقیم بر انسان و زیست‌بوم منطقه، هر حادثه‌ای در این نیروگاه در تامین و سلامتی آب آشامیدنی و غذای انسان، کشتی‌رانی و صادارت نفت می‌تواند تاثیر گذاشته و خسارت‌های جبران ناپذیری بر سلامتی انسان‌ها و اقتصاد ایران و کشورهای هم‌سایه بگذارد.