۱۳۹۲ مهر ۲۵, پنجشنبه

شهادت فرخی يزدی، مبارز پرشور و ترانه سرای آزادی

محمد فرخی يزدی شاعری است که قلمش را برای ترويج و دفاع از آزادی و انقلاب به کار گرفت. شعر فرخی، فراخوانی برای آزاد زيستن و مبارزه برای تحقق آزادی است. 
شعر او از سويي وصف حال رنجديدگان و محرومين جامعه و بازتاب خشم وخروش آنها عليه بی عدالتی و استثمار است؛ از سوی ديگر افشاگر ستم و سرکوبی حاکمان و مرتجعان ضدمردمی.
محمد فرخی در سال ۱۲۶۴ شمسی در يزد و در يک خانواده متوسط به دنيا آمد. در اوايل جنبش مشروطيت، فرخی با وجود دوری از تهران و ساير کانونهای جنبش مشروطه، به دفاع از مشروطه برخاست.
فرخی در سال ۷ هجری قمري, و در زمان احمدشاه قاجار، شعری درباره ظلم ها و فجايع حاکم وقت يزد -ضيغم الدوله- سرود و رفتار ستمگرانه او را افشا کرد که به همين جهت به زندان افتاد. چند ماه بعد فرخی از زندان يزد گريخت و به تهران رفت.


يکسال پس از روی کارآمدن رضاخان، فرخی توانست با مشکلات زيادی امتياز روزنامه توفان را بگيرد و در آن به دفاع از آزادی بپردازد. اين روزنامه در عرض ۷ سال،۱۵بار توقيف شد. اما فرخی هر بار با استفاده از روزنامه های ديگری هم چون ستاره شرق، قيام و پيکار، مقالات انقلابی خود را انتشار می داد. با اوج گرفتن دستگيری آزاديخواهان، فرخی ايران را ترک کرد ولی در خارج از ايران هم به خاطر انتشار افکار آزاديخواهانه بر ضد استبداد و هم چنين عليه استعمار انگليس مورد تعقيب قرار گرفت و ناچار شد از بيراهه با پای برهنه به ايران بازگردد. فرخی در سال ۱۳۱۶ شمسی به جرم شعرهايی که عليه رضاشاه سروده بود، به ۲۷ماه حبس تأديبی محکوم شد. سرانجام پس از ۲ سال زندان و شکنجه، دژخيمان رضاشاه برای خاموش ساختن فرخی، او را به بيمارستان شهربانی منتقل کردند و پزشک جلادی به نام ”پزشک احمدی“ با آمپول هوا فرخی را در تاريخ ۲۵ مهر ۱۳۱۸ به شهادت رساند.
يکی از زندانيان سياسی آن روزگار نوشته است: "روزی فرخی در محبس پشت پنجره آمد و در حالی که به حياط نگاه می کرد، با صدای بلند گفت: ای محبوسين محترم، من فرخی يزدی لب دوخته ام، مدير روزنامه توفان که به جرم حق گويی و حق نويسی، ظالمانه توقيف شده و نماينده دارالشورای ملی هستم. به گناه اعتراض و تکلم عليه يک قانون جابرانه و زيانبخش مغضوب و متعاقب شدم".

آن زمان که بنهادم سر به پای آزادي
دست خود زجان شستم از برای آزادي

اين مطلع سروده يی از فرخی يزدی است که پس از انقلاب مشروطيت، انگيزاننده تمامی نسلهای ايران زمين در تلاش جهت کسب آزادی بوده است.