جوان آنلاین: دانشگاه شريعتي در جنوب تهران، ظهر ديروز ميزبان مناظره‌اي با موضوع بررسي محتواي توافقنامه ژنو با حضور دكتر عبدالله گنجي، مديرمسئول روزنامه جوان و دكتر حسن بهشتي‌پور، كارشناس مسائل بين‌الملل بود.
دانشگاه شريعتي در جنوب تهران، ظهر ديروز ميزبان مناظره‌اي با موضوع بررسي محتواي توافقنامه ژنو با حضور دكتر عبدالله گنجي، مديرمسئول روزنامه جوان و دكتر حسن بهشتي‌پور، كارشناس مسائل بين‌الملل بود. بهشتي‌پور از توافقنامه دفاع كرد و در برابر وي، گنجي انتقاداتي را به محتواي توافقنامه وارد كرد. عبدالله گنجي معتقد بود كه اين توافقنامه، تركنمچاي نيست؛ اما فتح‌الفتوح هم نيست. در آن سو بهشتي‌پور كاملاً از آن دفاع كرده و محتواي توافقنامه را كه هيچ، حتي صرف آن را كه شش كشور قدرتمند جهان با ايران پاي ميز مذاكره نشسته‌اند، موفقيت دانست.
غرب حق غني‌سازي را به هيچ‌كس نمي‌دهد
شروع‌كننده بحث حسن بهشتي‌پور بود. او گفت اين توافقنامه جنبه حقوقي ندارد و صرفاً سياسي است، يعني چند كشور قدرتمند جهان آمدند سر ميز مذاكره با ايران نشستند و به توافقاتي رسيدند. همين نشستن آنها پاي ميز مذاكره با ايران هم موفقيت است. تا كنون هيچ كشور در حال توسعه‌اي، پنج كشور قدرتمند هسته‌اي به علاوه آلمان را راضي به آمدن پاي ميز مذاكره نكرده است.
او سپس در مورد توافقنامه گفت: در اين توافقنامه هر دو طرف توافق كردند كه يك سري كارها را متوقف كنند؛ اين سو برخي فعاليت‌هاي هسته‌اي‌اش را و آن سو، برخي تحريم‌ها و فشارهاي اقتصادي را. نكته ديگر آن است كه اين گام مقدماتي است و بسياري خواسته‌ها در گام نهايي بايد مورد توجه قرار گيرد.
بهشتي‌پور در مورد به رسميت شناخته شدن حق غني‌سازي ايران در اين توافقنامه گفت: چنين جمله‌اي در سند وجود ندارد و اساساً نمي‌تواند وجود داشته باشد، چون با چنين حقي يعني ايران مي‌تواند هر موقع و براي هر كاري غني‌سازي كند. آنها چنين حقي را به هيچ‌كس نمي‌دهند.
در ادامه مناظره، عبدالله گنجي نظر خود را اينگونه بيان كرد: من نگاه سياه و سفيدي به توافقنامه ندارم ولي در مجموع آن را يك گام به جلو مي‌دانم اما اينكه ما چه فهمي از آن داريم، بايد با نگاه به شرايط كشور دانسته شود. ضمن اينكه نمي‌توانيم ماهيت حقوقي توافقنامه را انكار كنيم. كلمه به كلمه اين توافقنامه براي دو طرف بار حقوقي دارد.
گنجي در بيان ايرادات خود به توافقنامه ژنو گفت: گام اعتمادساز توافق كه در واقع همين توافقنامه ژنو است، به مدت شش ماه است كه نامحدود، قابل تمديد است و نگراني همين است كه اين شش ماه آنقدر تمديد شود كه هيچگاه به حل مشكلاتي كه داريم، نرسد. از سويي در اين توافقنامه قوانين بين‌المللي كه ما بايد آن را رعايت كنيم، در آن نقض شده است؛ به طور مشخص ماده 4 پروتكل NPTدر آن نقض شده است؛ بندي كه غني‌سازي براي مصارف صلح‌آميز حق كشورها شمرده مي‌شود.
مديرمسئول روزنامه جوان افزود: اصلي‌ترين ايراد ما به توافقنامه اين است كه در اين توافقنامه رها‌سازي ما وجود ندارد؛ اتفاقاً تصريح دارد كه هيچگاه ما را رها نكنند! يعني بعد از اينكه در گام نهايي همه تعهدات‌مان را هم انجام داديم، باز هم ما را رها نمي‌كنند كه دنبال كار خودمان برويم؛ بنابراين نگراني ما نه از توافقنامه كه از گام نهايي است كه حق هسته‌اي كه هيچ، استقلال ما و غرور ملي‌مان را خدشه دار مي‌كند!
هيچگاه در توافقنامه نمي‌نويسند انرژي هسته‌اي حق ماست!
در ادامه، بهشتي‌پور توضيحاتي در مورد به رسميت شناخته شدن حق غني‌سازي ايران بيان كرد. او گفت: از اين خبرها نيست كه در توافقنامه بنويسند انرژي هسته‌اي حق مسلم ايران است. اصلاً شأن ما بالاتر از اين است كه آنها بخواهند حق ما را تأييد كنند. ما اين حق را از بند4 ان.پي .تي داريم. فقط بايد فضا را به سمتي ببريم كه آنها به اين حق ما احترام بگذارند. وقتي در متن مي‌گويد غني‌سازي بالاي 5 درصد ممنوع است، يعني زير 5 درصد را حق ما دانسته است، ديگر چگونه مي‌خواهيم اين حق را براي ما به رسميت بشناسد؟! از سويي نكته مثبت ديگر اين توافقنامه لغو بخشي از تحريم‌هاست. براي همين هم فرياد نتانياهو درآمده و ناراضي است.
غرب ما را به
NPTارجاع نداده است
در ادامه مناظره، گنجي گفت كه بايد ديد محل منازعه ما با غرب چه بوده كه حالا مي‌گويند شما بياييد اعتماد ما را جلب كنيد تا 7 ميليارد دلار دارايي خودتان را به شما بدهيم! حرف من اين است كه نقشه راه براي ما طراحي كردند كه در گام نهايي، ما وقتي همه اعتماد‌سازي‌ها را انجام مي‌دهيم و آنها هم همه بازديدها و نظارت‌هايشان را دارند، آيا ما را رها خواهند كرد و وضعيت ما عادي مي‌شود و خواهند گفت طبق ماده 4 ان.پي.تي برويد غني‌سازي‌تان را تحت نظارت آژانس داشته باشيد؟
گنجي افزود: برنامه غني‌سازي ما مطابق توافقنامه توسط طرفين تعيين مي‌شود و نه طبق
NPT! كجا آنها برنامه ما را به NPTارجاع داده‌اند؟! آنها مي‌گويند ما به جاي قوانين آژانس بايد مقابل آنها بنشينيم و با آنها به توافق برسيم!
مديرمسئول روزنامه جوان با بيان اينكه هيچگاه معلوم نشد جرم ما چيست كه بايد اعتمادسازي كنيم، تصريح كرد: آنچه اين ميانه مشخص شد، اين بود كه همه اين فشارها به ايران به دليل نگراني بابت امنيت اسرائيل بود. امريكايي‌ها هم هر چه مي‌گويند، مي‌خواهند صهيونيست‌ها را آرام كنند. اين سر و صداهاي نخست‌وزير اسرائيل هم براي اين است كه سطح مطالبات غرب را نسبت به ما بالا ببرد.
توافق ژنو به پشتوانه مقاومت 10 سال گذشته انجام شد
بهشتي‌پور در ادامه مناظره در مورد نقطه رها‌سازي ايران گفت: آنها 35 سال است كه جمهوري اسلامي را رها نكرده‌اند و رها هم نخواهند كرد، ولي بايد بهانه‌ها را از دست آنها بگيريم. ما به آنها اعتماد نداريم؛ چون همواره توافقنامه‌ها را زير پا گذاشتند، اما اين بي‌اعتمادي دو طرفه است؛ آنها هم به ما اعتماد ندارند و به همين دليل گام مقدماتي اعتمادساز لحاظ شده است.
وي همچنين تأكيد كرد كه آنچه در 10 سال گذشته انجام شده، يعني مقاومت 10 ساله مردم و مسئولان سابق در زمينه هسته‌اي، پشتوانه ظريف براي اين كار بود و اگر اين زحمات 10 ساله نبود، اگر اين هزاران سانتريفيوژ نبود، 100 تا مثل آقاي ظريف نمي‌توانستند اين كار را پيش ببرند. بنابراين بايد به سمتي برويم كه خلع سلاح شوند و به نظرم اين سند بهانه آنها در مورد غيرصلح‌آميز بودن فعاليت‌هاي هسته‌اي ايران را از آنها مي‌گيرد.
عبدالله گنجي در ادامه مجدداً سؤال خود را طرح كرد كه فرض كنيم بي‌اعتمادي آنها به دليل بيم ساخت بمب اتم توسط ما باشد، در اين صورت وقتي ما غني‌سازي را تا مرز 5 درصد محدود كرديم، وقتي زير نظر بازرسان آژانس بود، آيا ما را به حال خود رها خواهند كرد تا زير نظر آژانس فعاليت كنيم؟ آيا نقطه‌اي هست كه آنها ما را رها كنند؟!من نكته‌ام اين است كه هيچ نقطه‌اي نيست كه ما را رها كنند! نكته ديگر اينكه تحريم‌هاي ما فقط به دليل مسائل هسته‌اي نيست. ما اگر بحث هسته‌اي را اعتمادسازي كرديم، آنها بحث تروريسم و تسليحات موشكي و حقوق بشر و. . . را پيش خواهند كشيد. يعني آنها مي‌توانند قضايا را از انرژي هسته‌اي به موضوع ديگري شيفت كنند.
در ادامه پرسش‌هاي شفاهي دانشجويان مطرح شد كه اغلب آنها از دكتر بهشتي پور بود و به سخنان او ايراداتي وارد مي‌كرد. گرچه ظاهر قريب به اتفاق افراد داخل سالن اين ذهنيت را ايجاد مي‌كرد كه آنها بيشتر از دكتر گنجي براي دكتر بهشتي‌پور دست خواهند زد، اما در طول مناظره اين ذهنيت به هم ريخت؛ سوت و كف‌هاي ممتد آنان نشان داد كه حاضر نخواهند بود كه تحريم‌ها به هر قيمتي كه غرب تعيين مي‌كند، لغو شود. در عين حال چندين بار هم دكتر بهشتي پور توسط آنها مورد تشويق قرار گرفت و دانشجوياني نيز به سخنان دكتر گنجي ايراد وارد كردند. به نظر مي‌رسد در هر حال بايد مناظره با محتواي بررسي توافقنامه ژنو را به فال نيك گرفت؛ چه آنكه ابهامات مردم به دليل دور بودن از فضاي كارشناسي مباحث بسيار است و لازم است در ميان ذوق‌زدگي مفرط اصلاح‌طلبان از توافقنامه و فتح الفتوح شمردن آن از يك سو و تأسف افراطي برخي ديگر و تركمنچاي دانستن آن از سويي ديگر، كارشناسان بي‌طرف در قالب چنين برنامه‌هايي به شرح و تفسير آن براي مردم بپردازند.
