صدای آمریکا: هيلاری کلينتون، وزير امور خارجه آمريکا، گفت اگر ايران واقعاً تصميم به توليد سلاح اتمی ندارد با عمل به سه مورد ميتواند آنرا ثابت کند: متوقف کردن غنی سازی، ارسال اورانيوم ۲۰ درصدی به خارج از کشور، و اجازه بازرسی مستمر از طرف آژانس بين المللی انرژی اتمی.
در مقابل مقامات ايرانی گفتند نه تنها غنی سازی را متوقف نخواهند کرد بلکه پيشنهادهايی نيز تهيه کرده اند که ميخواهند در جلسه استانبول به ۶ کشور مذاکره کننده، ارائه دهند. اين پيشنهادها چه ميتوانند باشند و آيا ممکن است قابل قبول گروه پنج بعلاوه يک واقع شوند؟
پال برنِن، پژوهشگر ارشد موسسه علوم و امنيت بين المللی، در گفتگو با خبرنگار بخش فارسی صدای آمريکا نظر خود را در اين مورد، بيان کرده است.
بگفته پال برنن هيئت ايرانی قصد دارد گروه پنج بعلاوه يک را در جريان بگذارد که ايران ميخواهد به آژانس بين المللی انرژی اتمی بگويد که ساخت رآکتور جديدی را در نظر دارد. از آنجايی که گروه با استناد به قطعنامه های شورای امنيت سازمان ملل اصرار دارد که ايران غنی سازی خصوصاً ۲۰ درصدی را متوقف کند، بنظر ميرسد رآکتور جديد، بهانه ايران برای ادامه غنی سازی ۲۰ درصدی خواهد بود.
برنن می گويد: اکنون آنها حدود ۱۰۰ کيلوگرم اورانيوم ۱۹ و ۷۵ صدم درصدی دارند که با محاسبات ما بايد برای چندين سال رآکتور تحقيقاتی تهران کافی باشد. آنهم در صورتيکه رآکتور با سرعت بيشتری نسبت به سرعت حاضر کار کند. بنابراين موجودی اورانيوم کم نيست. ايران ميخواهد توجيه کند چرا اورانيوم بيشتری ميخواهد. چون توليد بيشتر و بيشتر، صرفاً برای يک رآکتور منطقی نيست، و ساخت رآکتور ديگر ميتواند بهانه خوبی برايشان باشد.
فريدون عباسی، رييس سازمان انرژی اتمی ايران، گفته است اکنون ايران دارای توانايی سيکل کامل سوخت اتمی است. اما بگفته آقای برنن آنچه در بهمن ماه اعلام شد فقط يک مرحله از پروسه طولانی و پيچيده توليد سوخت است. بنابراين وقتی که ايران هنوز دانش فنی توليد سوخت برای رآکتور را ندارد، توليد و انباشت اورانيوم ۲۰ درصدی بی معناست، مگر آنکه اهداف ديگری وجود داشته باشد.
آقای برنن اين پرسش را مطرح می کند که با صد کيلوگرم موجودی اورانيوم ۲۰ درصدی چه ميشود کرد؟
اين کارشناس در توضيح می گويد: اين صد کيلو نصف آن مقدار اورانيوم ۲۰ درصدی است که برای توليد مواد منفجره يک بمب هسته ای لازم است. و حالا با غنی سازی در فردو و ٣ برابر کردن توليد ۲۰ درصدی خيلی زودتر ميتوان به آن مرحله رسيد. علاوه براين، اضافه کردن آبشارهای بيشتر چه در نطنز و چه در فردو ميتواند به اندازه ۲ تا ٣ بمب هسته ای، مواد لازم را برای آنها فراهم کند. و تا مهر سال آينده به اندازه ٣ تا ۶ بمب.
بگفتهء پال برنن، توليد اورانيوم ۲۰ درصدی يعنی ۹۰ درصد کار برای توليد مواد منفجره بمب.
اما اين مواد بايد آزمايش هم بشود. آژانس بين المللی انرژی اتمی با استناد به برخی اطلاعاتی که در اختيار دارد ميگويد پيش از ۱٣۸٣ ايران در منطقه نظامی پارچين، مواد منفجره و لايه کره ای را که مشابه اجزا يک بمب هسته ايست، آزمايش کرده است. بگفته آقای برنن بر اساس نوع آزمايش و بنا به اطلاعات آژانس، آزمايش مذکور نميتوانست جز در راستای توليد سلاح هسته ای بوده باشد.
پال برنن می گويد: بازرسان آژانس يک محفظه استيل را در ساختمانی که در قسمت معينی در نزديکی منطقه ای از پارچين که بازديد کرده اند، مدنظر داشتند که به گفته آژانس در آن محل ايران آزمايش انفجاری انجام داده است.
در تصويری از سال ۱٣۷۹ فونداسيون ساختمان معلوم است، اما در تصويری که ۴ سال بعد گرفته شده است محفظه استيل در آن قرار دارد و يک برآمدگی خاکی برای محفوظ نگهداشتن ساير ساختمانها از تأثير آزمايش انفجار تعبيه شده است. يعنی وجود چنين ديوار خاکی با مشخصه های ساختمان که در گزارش آژانس نيز آمده، مطابقت دارد. آقای برنن به ديواری بلند و طولانی و سيم خاردار در اطراف همان قسمت از پارچين اشاره ميکند که خود نشاندهنده تدابير امنيتی پيش بينی شده برای آن قسمت است.
