بورس نیوز: وقتي احمدي‌نژاد به مازندران رفت تا پروژه انتقال آب درياي خزر به سمنان را آغاز كند ياد افسانه تهران-شمال افتادم. آزادراهي كه ساخت آن بيش از ربع قرن پيش شروع شد اما تاكنون فقط 12درصد پيشرفت كرده است! اتوباني كه قرار بود بنياد مستضعفان بسازد، چيني‌ها را به خود ديد. چشم‌بادامي‌ها سال 88، متممي 400ميليون‌دلاري هم برايش گرفتند. آيا افسانه‌اي ديگر به داستان‌هاي ايراني اضافه خواهد شد؟! اجراي پروژه انتقال آب درياي خزر به فلات مركزي به قرارگاه خاتم‌الانبياء سپرده شده و قرار است فاز اولش تا سمنان 24ماهه تمام شود. «قرار است هزينه اين پروژه از محل اختصاص سهام برخي پتروشيمي‌ها تامين شود.» اين را معاون وزير نيرو مي‌گويد. مصاحبه با محمد عطارزاده، عصر يكشنبه در ساختمان شيشه‌اي وزارت نيرو برگزار شد. نرم به سوالات پاسخ مي‌گويد. قضاوت اما، با شماست. دغدغه‌ها درباره پروژه انتقال آب درياي خزر زياد است؛ از غيراقتصادي بودن پروژه گرفته تا ابهامات محيط‌زيستي و مطالعاتي‌اش. چرا اين پروژه با ترك تشريفات مناقصه به قرارگاه خاتم‌الانبياء واگذار شده است؟ چرا وزارت نفت بايد پول انتقال آب را بدهد آن هم در شرايطي كه خود محتاج سرمايه است تا توليد نفتش بيش از اين كاهش نيابد. آيا اين پيمانكار توان اجراي پروژه را طبق برنامه دارد؟ از عطارزاده درباره احتمال انتقال نمك به مسير انتقال آب پرسيديم و به پروژه‌هاي نيمه‌تمام آنجا رسيديم. مشكلات آبرساني به پروژه‌هاي مسكن «مهر» را پيش كشيديم و درباره قيمت آب در فاز دوم هدفمندكردن يارانه‌ها سوال كرديم. فردا بخش پاياني گفت‌وگو را مي‌خوانيد. هرچند بسياري از پرسش‌ها به دليل كمبود وقت، فرصت طرح نيافت. معاون وزير نيرو در امور آب، سخت پر مشغله است.
آقاي عطارزاده، پروژه انتقال آب درياي خزر به فلات مركزي يا سمنان كه دو هفته پيش كليد خورد با ابهامات زيادي روبه‌رو است. كارشناسان درباره مشكلات محيط‌زيستي اين طرح و غيراقتصادي بودن آن اظهارنظر كرده‌اند. در حالي كه جنابعالي هزينه تمام‌شده آب شرب را مترمكعبي هزارتومان اعلام كرده‌ايد، هزينه هر مترمكعب آب در اين پروژه 1500 تا 2500تومان پيش‌بيني شده است. چرا اين پروژه را با ابهاماتي كه پيش‌روي آن است آغاز كرديد؟
يكي از راهكارهاي نجات فلات مركزي از كمبود آب، براي توسعه صنعتي، كشاورزي صنعتي و در برخي مناطق تامين آب شرب، شيرين‌سازي و انتقال آب از درياي خزر و خليج‌فارس بود. بنابراين اين پروژه يك كار ضروري براي توسعه است. همه كارشناسان بايد به اين نكته توجه كنند. ما بعد از اينكه سد ساختيم، سازهاي زيرزميني را كار كرديم. آب‌هاي زيرزميني را كنترل كرديم. انتقال آب بين حوزه‌اي داديم. آب‌شيرين‌كن محلي احداث كرديم. بعد از همه اين‌كارها كه يا انجام شده يا در حال اتمام است به يك طرح جديد نياز داشتيم تا بتواند تحولي ضد محروميت فلات مركزي داشته باشد. بنابراين اين طرح را كه براي دنيا عادي است شروع كرديم. البته در ساير نقاط دنيا جز در ليبي، فاصله اين‌قدر طولاني نيست.
لطفا اجراي پروژه در ايران را با ساير كشورها مقايسه نكنيد. اتوباني نظير تهران – شمال در هيچ جاي دنيا 20 سال طول نمي‌كشد. پس لطفا ما را با دنيا قياس نكنيد.
من تجربه دنيا را براي روش‌هاي خودم به كار مي‌گيرم، تمام سدسازي ما استفاده تجربيات ديگران بوده است.
به شرطي كه ظرفيت‌هاي مديريتي و اجرايي شما هم همسنگ دنيا باشد.
حالا ظرفيت‌ها را هم مي‌گويم. ابهامات كجاست تا توضيح دهم.
براي شما يك مثال روشن زدم. كجاي دنيا، پروژه‌اي نظير اتوبان تهران – شمال، 20 سال طول مي‌كشد؟
نمونه‌اي از كار وزارت نيرو بگوييد. بله، ما مشكلاتي براي تامين اعتبار در پروژه‌ها داريم كه راهكار آن را پيدا كرده‌ايم.
پروژه انتقال آب خزر– سمنان چطور تامين‌اعتبار مي‌شود؟
مهم‌ترين راهكار براي تامين اعتبار مالي پروژه استفاده از سرمايه‌هاي دولت بود. آقاي رييس‌جمهور عنايت كردند و از سهام در اختيار دولت براي هزينه‌هاي پروژه اختصاص دادند. حتي از سرمايه بخش آب اختصاص نيافته است.
دقيقا از كجا تامين سرمايه كرديد؟
از سهام پتروشيمي‌ها.
پس در واقع وزارت نفت بايد هزينه‌هاي اين پروژه را بپردازد؟
سهام دولت در پتروشيمي‌ها براي اين كار اختصاص يافته است. دست وزارت نفت نيست. ما به آقاي رييس‌جمهور گفتيم با توجه به طرح‌هاي گسترده‌مان، سرمايه‌هاي وزارت نيرو براي اين كار كفاف نمي‌دهد. ايشان عنايت كردند و گفتند ما از سرمايه‌هاي نفت‌مان براي توسعه آب مي‌دهيم.
بعضي منابع اين رقم را سه‌هزار و برخي دوهزارميلياردتومان اعلام كرده‌اند؟
دوهزار ميلياردتومان سهام در اختيارمان گذاشتند تا برويم طي برنامه‌اي اين سهام را براي پروژه بگيريم.
آيا نبايد اين واحدهاي پتروشيمي از طريق سازمان خصوصي‌سازي فروخته مي‌شد تا پولش به خزانه ريخته شود و در توسعه صنعت نفت كه به‌شدت به پول نياز دارد، استفاده شود؟
اينها راهكار دارد. شما مي‌پرسيد منابع مالي از كجا تامين مي‌شود، مي‌گوييم منابع‌اش در اختيار دولتي است كه وظيفه دارد راهكارهاي قانوني خود را براي تبديل سرمايه دولتي به يك پروژه اجرايي به كار گيرد. اين مساله در ماده 33 قانون بودجه هم بيان شده است. قانون بودجه سال 90، مشخصا به دولت گفته است كه در اين زمينه چگونه كار كند. ما هم همين كار را انجام داديم. اگر راه‌هاي قانوني را نرفته باشيم كه اول از همه خودمان محكوم هستيم. بنابراين ما از راهكار قانوني سهام پتروشيمي‌ها را پيش‌بيني كرديم و به اين كار اختصاص داديم.
سهام پتروشيمي‌ها را خودتان مي‌فروشيد يا دولت مي‌فروشد و پولش را به شما مي‌دهد؟
روش ما تهاتر است.
پيمانكار اين پروژه، قرارگاه خاتم‌الانبياء است يازيرمجموعه آن؟
طرف قرارداد ما، قرارگاه خاتم‌الانبياء است و سازمان اجرايي آن قرارگاه كربلاست.
چرا سهام پتروشيمي‌ها را براي اجراي پروژه تهاتر كرديد؟ چرا مثلا سهام نيروگاه را نداديد؟
به من و شما ارتباطي ندارد. دولت اين‌طور تصميم گرفته است. ما به آقاي رييس‌جمهور گفتيم كه براي اين طرح، منابع مالي نداريم. اينكه مناقصه نمي‌خواهد. گفتند من از سهام پتروشيمي براي اجراي پروژه، اختصاص مي‌دهم تا آن را اجرا كنيد.
چرا براي انتخاب پيمانكار، مناقصه برگزار نكرديد؟
نيازي نبود، پروژه «ترك تشريفات مناقصه» بود. در اين قانون داريم.
چرا پروژه به اين بزرگي را با ترك تشريفات مناقصه داديد؟
اين تشخيص ما بود، ما در اين مورد قانون داريم. حالا چرا پروژه را به قرارگاه خاتم‌الانبياء داديم؛ چون قرارگاه پتانسيلي دارد كه مي‌تواند منابع مالي‌اش را در پروژه بياورد و قبل از اينكه ما پولش را بدهيم كار را شروع كند. يك تفاهمي هست با قرارگاه كه اگر سرمايه‌گذاري كرد و كار را پيش برد ما مراحل قانوني را طي كرده و پول‌شان را مي‌دهيم. قرارگاه هم چون يك تشكيلات دولتي است براي كمك به دولت اين را پذيرفته است. ما هم پذيرفته‌ايم كه نگذاريم آسيبي به آنها برسد. اگر احيانا پروژه‌اي به مراحل پاياني نرسيد و قرارداد منعقد نشد، با پيمانكار بعدي تفاهم مي‌كنيم كه كار انجام شده‌شان داخل آن كار برود. ضمن اينكه بايد به اين نكته اشاره كنم كه قرارگاه خاتم‌الانبياء مجري طرح خط لوله انتقال نفت نكا-ري بود. بنابر اين بهترين پيمانكاري كه مي‌توانست پروژه انتقال آب را انجام دهد، پيمانكاري بود كه خودش راه را باز و اجرا كرده و با محيط آشناست.
قرار است خط لوله انتقال آب دقيقا در همان مسير خط‌لوله نفت نكا-ري احداث شود؟
بله، از همان راه توسط خط لوله انتقال مي‌يابد.
بالاخره قرارگاه خاتم‌الانبياء هم ظرفيتي براي انجام پروژه‌ها دارد. الان در پارس‌جنوبي حضور دارد. در احداث خطوط لوله انتقال، پروژه‌هاي مختلف ديگر از جمله پروژه شهري و... هست. فكر نمي‌كنيد ظرفيت قرارگاه براي گرفتن پروژه‌ها ممكن است اشباع شده باشد.
ما دقيقا اين مساله را كنترل مي‌كنيم. سعي نكرديم فقط قرارگاه باشد. ما سرمايه‌گذاران بخش خصوصي را هم كه در ساخت آب‌شيرين‌كن‌هاي كشور حضور داشتند صدا زديم و گفتيم شما بياييد بخشي از كار را انجام دهيد تا اساسا اين پروژه از جمله پروژه‌هايي باشد كه سهمي از آن را دولت و سهم ديگري را بخش خصوصي از محل وام‌هايي كه در اختيارش قرار مي‌گيرد، اجرا كند. بنابراين الان ما فقط روي سرمايه‌هاي دولتي براي اجراي اين پروژه نايستاده‌ايم. چون سرمايه‌گذاري لازم، بالاتر از عددي است كه آقاي رييس‌جمهور اختصاص داده‌اند. ما به فعالان اين حوزه گفته‌ايم كه مي‌خواهيم يك كار اقتصادي انجام دهيم. منتها سهامي را كه اختصاص مي‌دهيم طبق قانون مشخص شده است.
مايلم از شما بپرسم در اين چند سال كه معاون حوزه آب كشور بوده‌ايد، چه ميزان پروژه به قرارگاه داده‌ايد؟
چيزي در حدود هفت تا هشت‌هزارميلياردتومان براي 10تا 15 پروژه.
سوالم اين است كه چرا دولت سهام خوبي مثل سهام پتروشيمي‌ها را براي اجراي پروژه به قرارگاه خاتم‌الانبياء اختصاص داده است؟
يكي از مشكلات ما اين بود كه قرارگاه خاتم‌الانبياء مي‌گفت نمي‌تواند سهام پتروشيمي را نقد كند. چون سهام مربوط به هلدينگي بود كه در آن هفت تا هشت واحد پتروشيمي ضررده و سودده حضور داشتند. اساسا اين سهام روي ميز دولت بود. اگر خريداري براي اين سهام بود، به قرارگاه نمي‌دادند. قرارگاه به دليل اينكه مي‌خواست از دولت پشتيباني كند، اين كار را قبول كرد. همين الان هم اعلام مي‌كنم هر پيمانكاري حاضر است پروژه انتقال آب خزر را با همين شرايط اجرا كند. از همين سهام به او مي‌دهيم پروژه را انجام دهد.
بعد از اينكه پروژه را به قرارگاه داده‌ايد؟
كاري ندارد. به قرارگاه خاتم‌الانبياء خدا قوت مي‌گوييم مي‌دهيم به هر كسي كه مي‌تواند پروژه را با اين شرايط اجرا كند.
آقاي مهندس اين كار را نمي‌كنيد؟
همين الان اين كار را مي‌كنم. شما اعلام كنيد.
چرا قبل از امضاي قرارداد، مناقصه برگزار نكرديد؟
چون مطمئن هستيم كه نمي‌آمدند.
نمي‌توانيد اين‌طور قضاوت كنيد؟
ما همين الان اعلام كرده‌ايم پيمانكاران بيايند نيروگاه بخرند و به آنها كار بدهيم. حداقل 10، 20 نفر هم آمده‌اند اما هيچ‌كس جلو نيامده است. به دلايل مختلفي نمي‌توانند پا پيش بگذارند. مهم‌ترين بخش‌اش منابع مالي است. سود در جاي ديگر است.
يعني به نظر شما قرارگاه خاتم‌الانبياء در اين پروژه دنبال سود نيست؟
بايد بگويم نه.
اين اظهارنظر شما به دليل سابقه نزديكي شما به قرارگاه نيست؟
خير. من به توانمندي آشنا هستم. خودم پيگيري كردم و با مديريت كلان فرماندهي سپاه صحبت كردم تا بيايند و در اين سرمايه‌گذاري به وزارت نيرو كمك كنند.
بنابراين وزرات نيرو به سپاه و قرارگاه خاتم پيشنهاد كرده است كه پروژه انتقال آب درياي‌خزر را انجام دهد؟
بله، ما رفتيم، پيشنهاد كرديم. اصلا اينها نيامدند. حتي تيم اقتصادي‌شان هم نيامد. به واسطه اينكه آقاي فتاح در جريان پروژه بود از ايشان و دوستان ديگر كمك گرفتيم. آنها را توجيه كرديم كه انجام پروژه مي‌تواند چه خدمت بزرگي براي كشور باشد. نه فقط در اين پروژه، در پروژه‌هاي ديگر هم همين‌طور بوده است. همين الان اگر به قرارگاه خاتم‌الانبيا بگوييم كه از اين پروژه به سراغ كارهاي ديگر برويد اينها كاملا آماده‌اند. قرارگاه خاتم‌الانبيا فقط به دليل رسالتي كه احساس مي‌كند آمده است. قرارگاه خاتم يك شركت نيست. يك سرمايه از هشت سال دفاع‌مقدس جمع شده است. از بهترين بچه‌ها و توانمندي‌هاي اين مملكت. ما اين را به معركه كار آورده‌ايم. آنها حدود 20سال هم تجربه سازندگي بعد از جنگ تحميلي را دارند. ضمن اينكه خودشان تنها كار نمي‌كنند. با شركت‌هاي ديگر مشاركت مي‌كنند.
همين توانمندي كه مي‌گوييد چرا در مناقصه شركت نمي‌كند تا پروژه بگيرد؟
در مناقصه هم مي‌آيد.
پس چرا براي طرحي به بزرگي انتقال آب درياي‌خزر مناقصه برگزار نكرديد كه آنها شركت كنند؟
بعضي وقت‌ها پروژه‌هاي ما داراي ويژگي خاصي است كه بايد با ترك تشريفات مناقصه واگذار شود.
چرا ترك تشريفات؟
براي اينكه برخي نقاط كار بايد گمانه‌زني، تحليل و مشخص شود تا اندازه كار روشن شود. ما در قراردادهاي ترك تشريفات، پارامترهايي مي‌گذاريم تا بعد از مشخص شدن اندازه پروژه، كار انجام شود. بنابراين براي خودمان فرصت مي‌گذاريم. اين نوع قراردادها را در مجموعه‌هاي وابسته به دولت مي‌توانيم امضا كنيم. با مجموعه‌هاي شخصي امضاي چنين قراردادهايي خيلي سخت‌تر است. ما سيستم‌هاي وابسته به دولت را به كار گرفتيم تا پروژه‌هايي را كه آخر كارش، به تمامي روشن نيست، اجرايش شروع شود. ضمن اينكه سيستم‌هاي بازرسي و نظارتي هم هستند. مي‌بينيد كه شخص منافعي ندارد.
ممكن است منافع براي شخص نداشته باشد. اما براي يك نهاد كه منافع دارد.
قرارگاه خاتم‌الانبيا يك نهاد وابسته به دولت است.
قرارگاه خاتم‌الانبيا دولتي نيست وابسته به نهاد نظامي است.
نظامي است. اما به هر حال وابسته به دولت است.
شما بين نهادهاي وابسته نيروهاي مسلح و نهادهاي دولتي تفاوتي قايل نيستيد؟
چون سرمنشاءشان بيت‌المال است خير. تفاوت قايل نيستم.
سوال ديگر اين است كه چرا پيش از آنكه مطالعات پروژه انتقال آب درياي‌خزر كامل شود، آن را شروع كرديد؟ چرا اجازه نداديد مطالعات تكميل شود تا پس از آن با انجام مناقصه پيمانكار را انتخاب كنيد؟
سوال خوبي است. براي آغاز بعضي از پروژه‌ها سال‌ها زمان نياز است. اغلب فشارها روي ما اين است كه مثلا چرا 10سال است فلان پروژه را شروع نكرده‌ايد. يكي از ابتكارات بين‌المللي در اين‌طور مواقع اين است كه بتوانيم پروژه EPC بدهيم. خاصيت قراردادهاي EPC اين است كه به كارفرما فرصت مي‌دهد مطالعاتش را تكميل كند كه اگر گمشده‌اي هم در مطالعات هست پيدا شود. ظرفيت EPCكاري در كشور به ويژه در پروژه‌هاي عمراني بسيار ضعيف است. در پروژه‌هاي نفتي اين موضوع بيشتر پيشرفته است. اين ظرفيت به ما اجازه مي‌دهد مثلا به هنگام ساخت سد همزمان با كار مهندسي، كار اجرا را هم شروع كنيم. اين كار را بايد با پيمانكاراني انجام دهيم كه بتوانند فعل و انفعالات اقتصادي پروژه را تحمل كنند.
ببينيد آقاي عطارزاده، ما پيش‌رويمان، پروژه آزادراه تهران- شمال را داريم. ميلياردها تومان به اين پروژه ريخته شده است. اما هنوز خبري از آن نيست. واقعا تاثير بدي هم بر افكار عمومي داشته است. پروژه را هم به نهادي به نام بنياد مستضعفان داده بودند. اگر آنطور كه شما تعريف كرديد بخواهيم در نظر بگيريم بايد بگوييم بنياد مستضعفان هم مانند قرارگاه خاتم وابسته به دولت است. بعد پاي چيني‌ها به پروژه باز شد و بحث من همين‌جاست. از كجا مطمئن هستيد پروژه انتقال آب هم به سرنوشت آزادراه تهران- شمال گرفتار نخواهد شد؟ چرا براي چنين كار بزرگي از همان اول مناقصه بين‌المللي برگزار نكرديد؟ بخش آب كه تحريم نيست. خارجي‌ها هم مي‌توانند بيايند. چرا اين كار را نكرديد كه بعدا دوباره احتمالا سراغ چيني‌ها برويد.
لطفا به اجازه‌هاي قانوني و اختيارات وزارت نيرو دقت كنيد. نمايندگان محترم قانونگذار از وزارت نيرو مي‌خواهند تا سرعت پروژه‌ها را بالا ببرد. يكي از راهكارهاي ما هم اين است كه پيمانكاران قوي داخل كشور را فعال كنيم. ما مشاهده كرده‌ايم كه قرارگاه خاتم در اغلب پروژه‌هاي بزرگي كه بر عهده گرفته، موفق بوده است. من قرارگاه خاتم‌الانبياء را با بنياد مستضعفان مقايسه نمي‌كنم. حتي چيني‌ها را هم با قرارگاه خاتم مقايسه نمي‌كنم.
الان قرارگاه، همه پروژه‌هايش را در بخش آب به موقع انجام داده است؟
تا جايي كه منابع مالي‌شان را تامين كرديم آنها كار را حتي جلوتر پيش برده‌اند. به طور مثال، پروژه آب خرمشهر را تكميل كردند، ما تازه منابع مالي‌اش را تامين كرده‌ايم. به نظرم اين ابتكار دولت‌هاي نهم و دهم بود كه از توانمندي قرارگاه بيشتر از دولت‌هاي گذشته استفاده كرد. آنها را وارد معركه كرد تا كارهاي بيشتري براي كشور انجام گيرد. هيچ پيمانكاري نبود كه اين ريسك را بپذيرد كه آب خرمشهر و آبادان را وصل كند بعد از آن تازه پولش را بدهيم. در مناقصات بين‌المللي مي‌گويند پيش‌پرداخت بدهيد تا كار را شروع كنيم. بحث ما اين است كه به جاي استفاده از چيني‌ها، از توانمندي موفق اينها استفاده كنيم.
من نمي‌گويم چيني بياوريد آقاي مهندس، ممكن است از كشورهاي ديگر بيايند.
مناقصه را كه برگزار كنيم الان كسي غير از چيني‌ها نمي‌آيد. تازه الان چيني‌ها هم نمي‌آيند. الان فشار هست. به شركت‌ها نمي‌گويند در بخش آب حاضر نشويد اما نمي‌گذارند پول جابه‌جا شود. بنابراين شركتي نمي‌تواند بيايد. به خاطر فشارهايي كه روي شركت‌ها گذاشته‌اند، شركتي خارجي كه 30، 40 سال در ايران حضور داشته ديگر حاضر نيست بيايد.
چون زمان گفت‌وگو كوتاه است از اين بحث عبور مي‌كنم. اما تصورش كمي برايم سخت است كه يك مجموعه هم مي‌تواند در نفت پروژه بزرگ اجرا كند، هم در لوله آب منتقل كند، هم سد بسازد، هم پروژه شهري بگيرد.
اشكالي ندارد. برويد بيشتر ارزيابي كنيد و آشنا شويد. ببينيد اگر پروژه‌اي را قرارگاه بر عهده گرفته در اجرايش كاستي داشته باشد، بله. به ما كمك كنيد تا ضعف‌هايمان را جبران كنيم. مثلا در همين سدسازي كه گفتيد، قرارگاه سد گتوند را به آبگيري رساند و روي نظريات قبلي كه كار را نشدني مي‌دانستند، خط بطلان كشيد.
اما سد گتوند مشكلاتي نظير بيرون‌زدگي نمك يا شكست ديواره كنار درياچه را داشت.
ما نمي‌گوييم مشكل نداشت. بدنه سد هميشه تغيير رفتار مي‌دهد. اين تغييرات پيش‌بيني و كنترل شد و الان هم سد آبگيري شده است.
آقاي احمدي‌نژاد، اخيرا، طرح‌هايي را به‌نام طرح «مهر ماندگار» به عنوان طرح‌هاي وبال گردن دولت معرفي كرد. سوال اين است كه آيا نمي‌توانستيد پول همين پروژه را كه از سهام پتروشيمي‌ها تامين مي‌شود صرف اتمام پروژه‌هاي نيمه‌تمام كنيد؟
دولت مي‌تواند از سرمايه‌هاي ديگر براي تكميل اين پروژه‌ها، اختصاص دهد. منتها خريدارهاي سهام پتروشيمي و اعتباري‌ای كه براي بخش آب وزارت نيرو در بودجه مي‌بينند كم است. بنابراين ما براساس اعتبارات حركت مي‌كنيم. آقاي رييس‌جمهور همواره به ما تاكيد مي‌كنند كه سرمايه‌هاي دولت را براي تكميل پروژه‌هايمان به كار گيريم. بحث ما هم اين است كه اگر فرمول اقتصادي خريد و فروش آب را روشن كنيم كارها بهتر انجام مي‌شود.
در بخش آب، چند طرح مهر ماندگار داريد؟ براي اتمام پروژه چقدر سرمايه لازم دارد؟
حدود 200 طرح داريم كه حدود 10هزار ميليارد تومان سرمايه لازم دارد.
فكر مي‌كنيد مي‌توانيد اين 10هزار ميليارد تومان را امسال جذب كنيد؟
من به‌عنوان مسوول آب كشور موظفم آينده‌نگري داشته باشم. بايد اميد را در آينده استان‌ها به لحاظ تامين آب زنده نگه داشت و برنامه آمايش سرزميني صنعت، معدن، كشاورزي صنعتي و... را فعال كرد. بايد بخشي از پروژه‌ها را براي نياز امروز و برخي را هم براي آينده اجرا و پايه‌گذاري كرد. اگر موفق شويم مرحله اول پروژه انتقال آب درياي خزر را 24 ماهه انجام دهيم كار بزرگي كرده‌ايم.
انتقاد كارشناسان همين‌جاست. مي‌گويند چرا دولت به جاي تكميل پروژه‌هاي نيمه‌تمامش پروژه‌اي با اين عظمت را كه كلي هم ابهام داشته در سال آخرش كليد زده است. گاهي اين زمينه ايجاد مي‌شود كه نكند دولت مي‌خواسته تا قبل از پايان دوره‌اش، اين پروژه را حتما به قرارگاه بدهد.
اين‌طور نيست. اين پيمانكار شخصي نيست. فقط در اين دوره هم كه پروژه نگرفته است. تمام دولت‌ها به اين نهاد كه در كارهايش موفق بوده است پروژه داده‌اند. اين بحث‌ها به دليل عدم شناخت كارشناسان از ظرفيت‌هاي اين نهاد، به وجود آمده است. مطمئن باشيد كه اگر شناخت‌تان بيشتر شود بيشتر از ما كار مي‌دهند.
شما موافق نبوديد كه كار مطالعاتي طرح انتقال آب خزر، تا دولت آينده تمام و در دولت بعد اجرايي مي‌شد. شما هم در اين يك سال پروژه‌هاي نيمه تمام‌تان را انجام مي‌داديد.
هنر وزارت نيرو اين بود كه از ساير منابع دولت استفاده كرده است. در سفرهاي استاني رييس‌جمهور، مهم‌ترين بحثي كه داشتند آب بود. آقاي رييس‌جمهور مي‌گفت، آقا چه‌كار مي‌خواهيد كنيد، بعد از بحث مفصل كارشناسي و مطالعه دقيق، خود ايشان گفتند من از منابع ديگر به اين پروژه كمك مي‌كنم. اعتبارات جديدي را براي اين پروژه وارد وزارت نيرو كرديم.
دولت براي آن 10 هزار ميليارد تومان، طرح‌هاي نيمه‌تمام در بخش آب فكري نكرده است؟
نمايندگان محترم مجلس در اين روزها در مورد همين مباحث صحبت مي‌كنند. يكي از راهكارها، اعتبارات مالي است. سال گذشته حدود 1500ميليارد تومان از مازاد درآمد نفتي را به بخش آب اختصاص دادند. براي امسال هم همين مقدار تا دوهزارميليارد تومان را پيشنهاد كرده‌ايم. يكي ديگر از راهكارها هم اوراق مشاركت است كه سال گذشته به دلايلي به تاخير افتاد. اميدوارم همين اوايل سال بتوانيم اوراق مشاركت بخش آب را منتشر كنيم. يكي ديگر از راهكارهاي جذب سرمايه ما تهاتر است. يعني سهام دولت تبديل به سرمايه شود. بستر اين‌كار هم فراهم شده است.
چقدر مي‌خواهيد از سرمايه‌هاي دولت را امسال در بخش آب تهاتر كنيد؟
براي امسال سه تا هشت‌هزارميليارد تومان پيش‌بيني كرده‌اند. اميدوارم از سهام‌هاي ديگري كه رييس‌جمهور در نظر گرفتند هم جذب كنيم تا پروژه‌هاي مهر ماندگار را تا جايي كه مي‌شود به اتمام برسانيم.
به نظر شما درست است كه صنعت نفت پول «آب» را تامين كند. آن هم در شرايطي كه توليد نفت كشور افت كرده و خودش با كمبود منابع مواجه است. وزارت نفت مي‌توانست سهام پتروشيمي را بفروشد و خرج توسعه خودش كند.
مشكل نفت چيز ديگري است. مشكل نفت صرفا پول نيست. صنعت نفت نياز به تجهيزات دارد كه بايد در جاهاي مختلف ساخته شود.
وزارت نفت دربه‌در دنبال پول است. چطور مشكل مالي ندارد!
سرمايه نفت از فروش نفت مي‌آيد. عمده تكيه براي تامين سرمايه صنعت نفت بر فروش نفت است. وقتي تعادلات بانكي به‌هم مي‌خورد مشكل ايجاد مي‌شود.
درباره غيراقتصادي بودن پروژه انتقال آب خزر چه نظري داريد؟ آب اين پروژه، تقريبا هزار تومان از قيمت تمام‌شده فعلي آب براي دولت گران‌تر درمي‌آيد.
بنده قبلا اعلام كردم كه بين 1500 تا 2500تومان هزينه تمام‌شده آب اين پروژه است. ما به كسي نگفته‌ايم اين آب مجاني است. آن را به قيمت به كساني كه مي‌خواهند مي‌فروشيم. به يكي از استاندارها قبلا گفته بوديم كه اگر بازار اين كار را پيدا كردند بعدا سراغ ما بيايند. استاندار سمنان با خانه‌هاي صنعت و كشاورزي و امثالهم صحبت كرد. خانه كشاورزي اعلام كرد با اين روش استفاده از آب اين پروژه، صرف نمي‌كند. تنها اگر بتوانيم به كشاورزي صنعتي تغيير روش بدهيم، مي‌توانيم از آب استفاده كنيم. گروه دوم صنعتگران بودند. چون فاصله حملش تا تهران و مركز توليد نزديك مي‌شد و بسترهاي لازم فراهم بود بدون استثنا گفتند مي‌توانيم از آب خط‌لوله خزر استفاده كنيم. گفتند حاضريم آب را به قيمت 1500 تا 2500توماني همين الان قرارداد ببنديم. به بخش خصوصي گفته‌ايم كه احداث آب‌شيرين‌كن و فروش آب را خودشان انجام دهند.
