اشکان پارسا - در هفته‌ای که گذشت، نگاه‌ها به استانبول ختم شد؛ شهری شرقی- غربی که آسیا و اروپا را به هم پیوند داده و قرار است که روز شنبه (26 فروردین) میزبان مذاکرات اتمی میان ایران و اعضای دایم شورای امنیت به همراه آلمان باشد.
گمانه‌ها درباره پیشنهادهای قابل طرح در این مذاکرات یکی از سرفصل‌های اصلی خبرهای هفته گذشته ایران را شامل می‌شد. علاوه بر این، سفر "کوفی عنان" به تهران برای مذاکره درباره طرح آتش‌بس میان دولت سوریه با مخالفانش و دیدار "محمود احمدی نژاد" از جزیره ابوموسی، دو اتفاق موثر دیگر بر سیاست خارجی جمهوری اسلامی طی هفته گذشته بود.
در داخل کشور نیز خبرها کماکان بر مدار اختلاف های دولت و مجلس می‌چرخید و نزاع بر سر بودجه سال ۱۳۹۱و تنش درباره انتصاب سعید مرتضوی به سمت ریاست سازمان تامین اجتماعی در صدر خبرهای داخلی قرار داشت.
در همین حال بیانیه وزارت اطلاعات درباره بازداشت یک شبکه تروریستی مرتبط با اسراییل نیز انعکاس وسیعی در رسانه های داخلی پیدا کرد. "رادیو زمانه" در " نبض سیاست" این هفته به این تحولات نگاهی خبری- تحلیلی داشته است.
بیم و امیدهای مذاکرات اتمی
نمایندگان دیپلماتیک ایران و اعضای گروه ۱+۵ وارد استانبول ترکیه شده‌اند تا در این شهر تاریخی مذاکرات درباره پرونده هسته‌ای جمهوری اسلامی را آغاز کنند.
مذاکراتی که با بیم‌ها و امیدهای فراوانی برای سیاست‌مداران دو طرف، همراه است هر چند که کفه بیم و نگرانی، سنگین‌تر از کفه امید و خوش‌بینی است.
قدرت‌های غربی در روزهای اخیر برای تشویق تهران به جدی گرفتن این دور از مذاکرات برای دادن برخی امتیاز‌ها اعلام آمادگی کرده‌اند. مقام‌های ایران نیز پالس‌هایی را فرستاده‌اند که نشان از امید آنها برای به نتیجه رساندن مذاکرات دارد با این حال دستیابی به تفاهمی پایدار هنوز دور از ذهن است.
شکست یا ثمر بخش بودن مذاکرات اتمی پیش رو نقطه عطفی در پرونده هسته‌ای ایران خواهد بود. به ثمر رسیدن آن زمینه دلگرم کننده‌ای برای حل و فصل بحران و شکست آن به معنای بسته شدن یکی از آخرین دریچه‌های امید خواهد بود
غرب، خواهان توقف غنی‌سازی در تاسیسات هسته‌ای ایران، تعطیلی بخش‌های حساس برنامه هسته‌ای، توقف فعالیت‌ها در تاسیسات اتمی "فردو" در نزدیکی شهر قم و افزایش نظارت بازرسان آژانس بر فعالیت‌های جمهوری اسلامی است.
مقام‌های تهران نیز می‌گویند که حاضر به عقب‌نشینی از برنامه‌های خود نیستند. نقطه امید ایران فعلا درباره امکان تفاهم بر سر تعلیق غنی‌سازی اورانیوم در مقیاس ۲۰ درصد است که ظاهرا ایرانی‌ها اصرار چندانی به ادامه آن ندارد و حاضرند در ازای گرفتن امتیازهایی از آن صرف‌نظر کنند.
از نگاه مقام‌های ایران، اگر غنی‌سازی ۲۰ درصد متوقف شود اما در مقیاس 3.5 درصدی ادامه یابد باز یک پیروزی برای جمهوری است. غرب، پیش‌تر خواهان توقف کامل فعالیت‌های غنی‌سازی اورانیوم در ایران بود ولی حالا در محافل دیپلماتیک و رسانه‌ای اصرار چندانی بر توقف کامل این فعالیت‌ها دیده نمی‌شود.
این را نیز باید در نظر گرفت که ایران در ازای کنار گذاشتن غنی‌سازی اورانیوم در مقیاس ۲۰ درصد امتیاز ویژه‌ای نخواهد گرفت بلکه احتمالا غرب موافقت می‌کند که از دامنه تحریم‌ها علیه این کشور بکاهد و تضمین‌هایی مبنی بر عدم حمله نظامی به این کشور بدهد.
این تضمین نیز مادامی کارکرد و معنی خواهد داشت که مذاکرات به شکل سازنده در جریان باشد. در هر حال شکست یا ثمر بخش بودن مذاکرات اتمی پیش رو نقطه عطفی در پرونده هسته‌ای ایران خواهد بود.
به ثمر رسیدن آن زمینه دلگرم کننده‌ای برای حل و فصل بحران و شکست آن به معنای بسته شدن یکی از آخرین دریچه‌های امید خواهد بود.
حمایت مشروط از آتش‌بس در سوریه
"کوفی عنان" نماینده ویژه سازمان ملل در بحران سوریه روز چهارشنبه (۲۳ فروردین) میهمان مقام‌های ایرانی بود. او صبح چهارشنبه در تهران با "علی اکبر صالحی" وزیر امورخارجه جمهوری اسلامی دیدار کرد و عصر همان روز به قشم رفت تا با "محمود احمدی‌نژاد" رییس جمهوری ایران دیدار کند.
ایرانی‌ها در این مذاکرات بر دغدغه‌ها و انتظاراتشان پیرامون بحران سوریه تاکید کردند و حرف اصلی‌شان این بود که "بشار اسد" رییس جمهوری کنونی سوریه باید در قدرت حفظ شود و هر طرحی برای صلح و آتش‌بس میان وی و مخالفانش باید متضمن حفظ حکومت در ان کشور باشد.
کوفی عنان نیز در این دیدار‌ها به ایران توصیه کرد که نقش خود را به عنوان حامی صلح در سوریه ایفا کند و بخشی از راه حل در بحران این کشور باشند.
شيخ عبدالله بن زايد آل نهيان با تکرار این ادعا که سه جزیره " تنب بزرگ،تنب کوچک و ابوموسی" متعلق به امارات است و توسط ایران اشغال شده، اظهار داشت که سفر احمدی نژاد به جزیره ابوموسی "گامی روبه‌عقب است
رسانه‌های نزدیک به حکومت در تحلیلهای خود نوشتند که سفر عنان به تهران نشان‌دهنده نقش تعیین کننده جمهوری اسلامی در بحران سوریه بوده و جامعه جهانی نتوانسته تهران را نادیده بگیرد.
یک روز بعد ضرب‌الاجل عنان برای آتش‌بس در سوریه فرا رسید و نیروهای دولتی و مخالفان مسلح در سوریه به حملات خود پایان دادند. گزارش‌ها از سوریه نشان‌دهنده شکننده‌بودن وضعیت آتش‌بس است و احتمال شروع دور تازه‌ای از درگیری‌ها دور از ذهن نیست.
شکست طرح عنان برای آتش‌بس به تقویت دیدگاه طرفداران سقوط اسد منجر می‌شود. امری که مقام‌های تهران آن را برنمی‌تابند.
دعواهای ارضی بر سر یک دیدار استانی
دیدار کوتاه محمود احمدی نژاد از جزیره ابوموسی در آب‌های خلیج فارس آتش تنش میان ایران و امارات را شعله‌ور کرد. امارات مدعی حاکمیت بر جزیره ابوموسی، تنب بزرگ و تنب کوچک است حال آن که ایران این جزایر را جزء جدانشدنی از خاک خود می داند.
"شيخ عبدالله بن زايد آل نهيان" وزير امور خارجه امارات به فاصله کوتاهی پس از سفر احمدی نژاد به جزیره ابوموسی در سخنانی گفت که این سفر به معنای نقض آشکار حاکمیت امارات بر سرزمین خود است.
او با تکرار این ادعا که سه جزیره " تنب بزرگ،تنب کوچک و ابوموسی" متعلق به امارات است و توسط ایران اشغال شده است، اظهار داشت که سفر احمدی نژاد به جزیره ابوموسی "گامی روبه‌عقب در زمينه تمام تلاش‌ها و کوشش‌های امارات به منظور يافتن راه حلی صلح‌آميز برای پايان دادن به اشغال این جزایر است."
اماراتی‌ها همچنین روز پنج‌شنبه (24 فروردین) سفیر خود را از تهران فراخواندند و دیدار دوستانه تیم ملی کشورشان با ایران را نیز به طور یک‌جانبه لغو کردند تا مراتب نارضایتی خود از سفر احمدی نژاد به جزیره ابوموسی را علنی‌تر کند.
رییس جمهوری ایران هنوز واکنشی به رفتارهای اماراتی‌ها نشان نداده اما "حسین امیر عبداللهیان"، معاون عربی و آفریقای وزارت امور خارجه ایران از سفر احمدی نژاد به ابوموسی به عنوان یک موضوع "داخلی ایران در چارچوب سفرهای استانی رئیس جمهور" یاد کرده است.
بودجه در تعلیق
نزدیک یک ماه از آغاز سال ۱۳۹۱می‌گذرد و هنوز تکلیف بودجه این سال مشخص نیست. اعضای کمیسیون تلفیق مجلس شورای اسلامی که وظیفه بررسی کلیات بودجه را به عهده دارند در جلسه یکشنبه هفته گذشته (۲۰ فروردین) طی اقدامی بی‌سابقه کلیات بودجه را رد کرند.
یک روز بعد "علی لاریجانی" رییس مجلس پادرمیانی کرد و از اعضای این کمیسیون خواست که به "توصیه رهبری" درباره "شرایط خاص کشور" عمل کرده و بودجه را تصویب کنند.
لاریجانی هفته گذشته نامه‌ای هم به آیت‌الله خامنه‌ای رهبر جمهوری اسلامی نوشت و از او خواست که مانع اجرای فاز دوم هدفمندی یارانه‌ها شود
پیرو همین پادرمیانی کلیات بودجه در جلسه روز دوشنبه به تصویب رسید اما هنوز راه زیادی تا تصویب نهایی بودجه باقی است.
این لایحه حالا باید در صحن علنی مطرح شود و نمایندگان منتقد دولت گفته‌اند که در این مرحله نظرات اصلاحی خود را اعمال خواهند کرد و اجازه نخواهند داد که بودجه به شکل کنونی تصویب شود. گره اصلی اختلاف مجلس و دولت درباره بودجه سال ۱۳۹۱ مربوط به قانون هدفمند کردن یارانه است.
قانونی که احمدی‌نژاد برای اجرای آن اصرار دارد اما مجلس می‌گوید که در شرایط فعلی این قانون به طوفانی از تورم می‌انجامد. لاریجانی هفته گذشته نامه‌ای هم به آیت‌الله خامنه‌ای رهبر جمهوری اسلامی نوشت و از او خواست که مانع اجرای فاز دوم هدفمندی یارانه‌ها شود.
این نامه برای بررسی به " هیات حل اختلاف و تنظیم روابط " قوا رفته که مسوولیت آن را " محمود هاشمی شاهرودی" به عهده دارد. این یعنی که گره بزرگ در بودجه سال ۱۳۹۱به آسانی قابل باز شدن نیست.
دردسرهای یک انتصاب
"عبدالرضا شیخ الاسلامی وزیر "کار، تعاون و رفاه" در یک قدمی کنار گذاشته شدن از کابینه قرار دارد. نمایندگان مجلس شورای اسلامی تصمیم دارند در جلسه روز یکشنبه (۲۷ فروردین) وی را بابت انتصاب "سعید مرتضوی" دادستان سابق به سمت ریاست سازمان تامین اجتماعی استیضاح کنند.
طرح استیضاح او هفته گذشته توسط ۲۰ نفر از نمایندگان مجلس آماده شد و در آن با انتقاد از تصمیم وزیر کار در اعطای سمت به دادستان پیشین تهران آمده بود که "مرتضوی" در سمت قبلی‌اش یعنی دادستان تهران متهم است و از حالت قضایی معلق شده و پرونده‌اش هنوز مفتوح است و در گزارش تحقیق و تفحص مجلس از فاجعه کهریزک، مقصر شناخته شده است.
طراحان استیضاح از وزیر کار خواسته‌اند که به صورت داوطلبانه اقدام به کنار گذاشتن مرتضوی از ریاست تامین اجتماعی کند اما او چنین درخواستی را نپذیرفته است.
نتیجه استیضاح، تکلیف وزیر کار را مشخص خواهد کرد اما حتی اگر او بتواند رای موافق اکثریت مجلس را برای ادامه کار جلب کند باز این به معنای تثبیت موقعیت مرتضوی در سمت ریاست سازمان تامین اجتماعی نخواهد بود
نتیجه استیضاح، تکلیف وزیر کار را مشخص خواهد کرد اما حتی اگر او بتواند رای موافق اکثریت مجلس را برای ادامه کار جلب کند باز این به معنای تثبیت موقعیت مرتضوی در سمت ریاست سازمان تامین اجتماعی نخواهد بود.
مرتضوی هفته گذشته بابت اتهام‌هایش درباره پرونده کهریزک حکم جلب دریافت کرده و "غلامحسین محسنی اژه‌ای" سخنگوی قوه قضاییه نیز گفته که پرونده وی کماکان مفتوح است.
عملیات ضد جاسوسی!
جنگ اطلاعاتی و امنیتی میان ایران و اسراییل در ماه‌های اخیر به صورت آشکاری تشدید شده و دو طرف در صدد خنثی سازی فعالیت‌های جاسوسی یکدیگر هستند.
مقام‌های جمهوری اسلامی روز سه شنبه (23 فروردین) در همین راستا مدعی خنثی کردن یک تیم تروریستی و جاسوسی وابسته به اسراییل شدند و گفتند که مقادیری سلاح و بمب از این افراد کشف و ضبط شده است.
"در بیانیه وزارت اطلاعات ایران پیرامون بازداشت افراد این گروه آمده بود که "سلسله عملیاتی که در چند استان مرزی و مرکزی کشور انجام شده و به بازداشت" افرادی مرتبط با اسراییل منتهی شده و حتی "ستاد منطقه‌ای" مرتبط با اسراییل "در یکی از کشورهای منطقه و عوامل فعال در آن ستاد" کشف و شناسایی شده است.
اسراییل متهم است که سلسله برنامه‌های خرابکارانه‌ای را با هدف تاثیرگذاری بر فعالیت‌های اتمی ایران در سالهای اخیر به اجرا درآورده که عملیات مربوط به شناسایی و ترور مسوولان و دانشمندان هسته‌ای، انتقال ویروس به تاسیسات هسته‌ای و انفجار در مراکز نظامی ایران و برنامه‌های مربوط به کسب اطلاعات و جذب جاسوس در داخل خاک ایران را شامل می‌شود.
مقام‌های اسراییل هیچ‌گاه به طور رسمی دست داشتن در چنین عملیات‌هایی را نپذیرفته‌اند اما به‌صراحت گفته‌اند که پیش‌برد برنامه‌های اتمی برای ایران بی‌هزینه نخواهد بود.
در محافل غربی گفته می‌شود اگر ايران از غنی‌سازی اورانيوم ۲۰ درصدی دست بکشد از شدت تحريم‌ها عليه اين کشور کاسته خواهد شد