بسیاری از اشیای تاریخی و ارزشمند غار کلماکره که سال 68 به صورت اتفاقی در لرستان کشف شد و از آن به عنوان یکی از 6 گنجینه بزرگ کشف شده در جهان یاد می کنند امروز در اختیار دلالان آثار تاریخی و موزه های فرانسه، آلمان و ژاپن است.
به گزارش خبرنگار مهر، غار کلماکره در شرق یکی از آخرین دره های صخره ای کوه آهکی مله و بخش مرکزی پلدختر در استان لرستان واقع شده است. پیشانی غار50/1 متر جلوتر از پایین دهانه آن است و این یکی از ویژگیهای غار کلماکره است که باعث پنهان ماندن آن از دیدگاه رهگذران، شکارچیان و شبانان بوده است.
حوضچه های پر از آب، دهلیزها و حفره هایی که مکان مخفی کردن اشیا درون غاربوده از جلوه های منحصر به فرد غار باستانی کلماکره به حساب می آید که به صورت اتفاقی توسط یک شکارچی پیدا شد.
اهالی منطقه می گویند پاییز سال 68 یک شکارچی محلی در تعقیب بز کوهی به این غار رسیده و آن را کشف کرده است. او در بازدید اول خود از این غار تنها یک سکه قدیمی پیدا کرد و آن را به عتیقه فروشی نشان داد. عتیقه فروش به او گفت به طور حتم در محلی که این سکه را پیدا کردی گنجی نهفته است.
شکارچی و همدستانش در ورود دوباره به غار اولین گنجینه غار کلماکره که شامل سکه و تعدادی مجسمه نقره ای از اشکال حیوانات و جامهای نقره ای را که مربوط به اوایل حکومت هخامنشی و اواخر دوره مادها بوده است از سقف غار کشف کردند و بسیاری از این آثار را به یغما برند.
وقتی اداره میراث فرهنگی آن زمان از این موضوع مطلع شد، کارشناسانش را به همراه جمعی از کوهنوردان کرمانشاه به بازدید از غار فرستاد. اما بعد از مدتی به این نتیجه رسیدند که ادامه کار کاوش بیهوده است و دیگر شی تاریخی در این غار وجود ندارد به همین دلیل غار را ترک کرده و تنها در محل ورودی غار دیواری کشیدند تا قاچاقچیان وارد آن نشوند که این کار مانعی برای ورود قاچاقچیان به غار نشد.
زمانی که آوازه پایان عملیات حفاظتی اداره میراث فرهنگی به گوش همگان رسید حفاران دندانشان را برای حفاری غیرمجاز و یافتن اشیای تاریخی دیگر تیز کردند و گروه‌های مختلفی از دلالان، مال‌خرها، دزدها، جاعلان آثار هنری و حفاران ساده‌لوح نیز مناظر و نمادهای زیبای غار را به ویرانه‌های مخروبه تبدیل کرده و آثار دیگری را یافته و دزدیدند.
حفاظت نکردن میراث فرهنگی از غار ورود غارتگران را آسان کرد
روزبه میرزایی کارشناس گردشگری در این باره به خبرنگار مهر می گوید: حفاظت نکردن از این غار باعث شد تا ورود دوباره متخلفان به داخل غار صدمات جبران ناپذیرتری به جاذبه های منحصر به فرد غار وارد کنند. این افراد به دلیل اینکه تصور می کردند اشیای دیگری در این غار پیدا می کنند قسمتهای غیر قابل دسترس غار را شکافته و آن را تخریب کردند.
این استاد دانشگاه ادامه داد: به دلیل اینکه سازمان میراث فرهنگی آن زمان نتوانست آنگونه که شایسته بود از این غار شگفت آور حراست کند اکنون فقط ستونهای در هم ریخته شده غار باقیمانده و تمام دیواره های آن توسط مواد منفجره تخریب شده است.
وی افزود: مجسمه های این غار عمدتا نقره ای و شامل اشکال حیوانات وحشی، تنگهای نقره ای با برجستگیهای بسیار زیبا، ریتون و سکه های طلا و نقره هستند که حدود 114 شی از آن گنجینه بزرگ، اکنون در موزه فلک الافلاک خرم آباد نگهداری می شود.
میرزایی با اعلام اینکه بسیاری از پدیده های توصیف ناپذیر و طبیعی این مکان شگفت انگیز و آثار2700 ساله آن به امید گنج یابی توسط سوداگران آثار عتیقه منهدم شد بیان کرد: بسیاری از اشیای تاریخی این غار که اکنون در موزه نگهداری می شود اموالی است که از سارقان کشف و ضبط شده است.
وی ادامه داد: بسیاری از اشیا سرقت شده از غار کلماکره توسط غارتگران آثار تاریخی فروخته شدند بنابراین هیچ کس از تعداد دقیق اشیا غارت شده از این غار خبر ندارد.
اولین اشیای ضبط شده از سارقان توسط کمیته انقلاب اسلامی پل دختر عبارت بودند از ماسک طلایی از چهره انسان، سه عدد گوش کوچک حیوان از جنس نقره، سه عدد گوش بزرگ حیوان از جنس نقره، دو عدد میله فلزی منحنی داس مانند، سه قطعه شمش نقره.
اکنون بخشی از گنجینه نقره‌ای کلماکره شامل 114 شی در موزه فلک الافلاک، صد شی در موزه ایران باستان، دو شی در استان ایلام و دو شی در تبریز و موجود است
اما دو شی تاریخی دیگر نیز که از این غار سرقت شده است در حال حاضر در موزه میهو ژاپن، 30 شی درموزه لور فرانسه و تعدادی دیگر در موزه متروپلیتن آلمان به نمایش گذاشته شده است. همچنین بسیاری از اشیایی که سر از موزه ها و بازارهای خارجی در آورد در قالب یک نمایش ویژه در نیویورک، لس‌آنجلس، لندن و وین در معرض دید عموم گذاشته شدند.
اشیاى غار کلماکره به پادشاه خاصی تعلق ندارد
اشیای تاریخی گنجینه کلماکره به واسطه ظرایف هنری فوق‌العاده‌ای که در ساخت آنها به کار رفته است هریک به اندازه گنجینه‌ای ارزشمند هستند. اما به نظر می‌رسد استفاده از طلا به دلیل کمیاب تر و گرانبها تر بودن، کمتر از نقره بوده است. بنابراین اشیا این مجموعه که علاوه بر تکنیکهای هنری والا به نوعی با این فلز مزین شده‌اند در مرتبه ممتازتری نسبت به سایر اشیا گنجینه قرار دارند.
اشیاى غار کلماکره به پادشاه خاصی تعلق ندارد اما در خزانه هخامنشیان در شوش نگهدارى مى شد تا اینکه کوروش بابل و بین النهرین را به تصرف خود در آورد و تمام خزائن را از معابد بابل به خزانه انتقال داد تا زمان حمله اسکندر که به دستور پادشاهى شوش، گنجینه این پادشاهى را از شوش که پایتخت زمستانى هخامنشیان بود به کوههایى در دره پل دختر که غار کلماکره در آن قرار داشت بردند و چهار نگهبان مأمور محافظت از این گنجینه شدند.
اما اسکندر ۱۷۰سال پادشاهى کرد و چهار نگهبان در طول عمر خود به نگهبانى از این گنجینه ادامه دادند و در حالى که امانتدارى خود را فراموش نکرده بودند با اسرارى در دل در جلوى غار مدفون شدند و در زمان کشف غار و گنجینه آن اجساد این چهار نگهبان که هر کدام دیگرى را با دستان خود دفن کرده بود پیدا شد.
